تخت جمشید (در دوره هخامنشیان: پارسه) (به پارسی باستان:????) (در زبانهای غربی: پرسپولیس، پرسهپلیس) (در دوره اسلامی میانه:صدستون یا چهل منار) (در عصر ساسانی: صدستون) (به پهلوی: ???????, sadstūn) مجموعهای از چند کاخ تو در تو در کنار دشت مرودشت و در کوهپایهٔ کوه رحمت در استان فارس واقع در ایران است.
در دورههای تاریخی پس از هخامنشیان، به دلیل فراموشی خط و زبان پارسی باستان و نامانوس بودن کتیبهها، نام پارسه فراموش شده و مردم نام تخت جمشید (پادشاه پیشدادی) را بر روی کاخ مینهند. تخت جمشید در شهر باستانی پارسه یکی از شهرهای باستانی ایران قرار داشتهاست که طی سالیان، پیوسته پایتخت تشریفاتی امپراتوری هخامنشیان بودهاست. تخت جمشید در دوران زمامداری داریوش بزرگ، خشایارشا و اردشیر اول بنا شدهاست و به مدت حدود ۲۰۰ سال آباد بودهاست. در نخستین روز سال نو گروههای زیادی از کشورهای گوناگون به نمایندگی از ساتراپیها یا استانداریها با پیشکشهایی متنوع در تخت جمشید جمع میشدند و هدایای خود را به شاه پیشکش میکردند.
در سال ۵۱۸ پیش از میلاد بنای تخت جمشید به عنوان پایتخت جدید هخامنشیان در پارسه آغاز گردید. بنیانگذار تخت جمشید داریوش بزرگ بود، البته پس از او پسرش خشایارشا و نوهاش اردشیر یکم با افزودن بناهای دیگر، این مجموعه را گسترش دادند. بسیاری از آگاهیهای موجود که در مورد پیشینهٔ هخامنشیان و فرهنگ آنها در دسترس است به خاطر سنگنوشتهها و گِل نوشتههایی است که در این کاخها و بر روی دیوارهها و لوحههای آن حکاکی شدهاست.
سامنر برآورد کردهاست که دشت تخت جمشید که شامل ۳۹ قرارگاه مسکونی بوده، در دورهٔ هخامنشیان ۴۳٬۶۰۰ نفر جمعیت داشتهاست.اسکندر مقدونی سردار مقدونی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید. بااینحال ویرانههای این مکان هنوز هم برپا است.
این روزها تصویرسازی با استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی رواج پیدا کرده است. در همین راستا تصاویری بازسازی شده از تخت جمشید را مشاهده کنید.
نام تخت جمشید در زمان ساخت، «پارسَه» پارسی باستان: ???? به معنای «شهر پارسیان» است زیرا به ایالت پارس منسوب بود.
یونانیان آن را «پِرسپولیس» (به یونانی Περσέπολις یعنی «پارسهشهر» ؛(Pérsēs) Πέρσης:پارسی و(pólis) πόλις:شهر) خواندهاند. واژه یونانی یادشده امروزه در بیشتر زبانهای اروپایی بازتاب یافتهاست.
در زمان ساسانیان به تخت جمشید سَدْستون (صد ستون) میگفتند. چنانچه در سنگنبشته شاهپور سکانشاه این نام بدیسه «سَدستون» (به پهلوی: ???????, sadstūn) در بند پنجم نوشتار هویداست .
در فارسی معاصر این بنا را «تخت جمشید» یا قصر شاهی جمشید پادشاه اسطورهای ایران مینامند. تاورنیه جهانگرد فرانسوی که در عصر صفوی چندین بار به ایران سفر کرد، از تختجمشید با نام «چهل منار» یاد میکند.
در شاهنامه فردوسی آمدهاست:
جمشید پادشاهی عادل و زیبارو بود که نوروز را بر پا داشت و هفتصد سال بر ایران پادشاهی کرد. اورنگ یا تخت شاهی او چنان بزرگ بود که دیوان به دوش میکشیدند.
صدها سال پس از حمله اسکندر و اعراب و در زمانی که یاد و خاطره پادشاهان هخامنشی فراموش شده بود، مردمی که از نزدیکی خرابههای پارسه عبور میکردند، تصاویر حکاکی شدهٔ تخت شاهی را میدیدند که روی دست مردم بلند شدهاست و از آنجا که نمیتوانستند خط میخی کتیبههای حک شده روی سنگها را بخوانند، میپنداشتند که این همان اورنگ جمشید است که فردوسی در شاهنامه خود از آن یاد کردهاست. به همین خاطر نام این مکان را تخت جمشید نهادند. بعدها که باستانشناسان توانستند خط میخی کتیبه را ترجمه کنند، متوجه شدند که نام اصلی آن پارسه بودهاست.
بردیا
تاریخ : ۲۷ - اسفند - ۱۴۰۲
آقایون بفهمید بابا این نماد فقط متعلق به ایران نیست اثار جهانی محسوب میشه. در دبی امارات ایران باستان رو بازسازی کردن و فریاد ننگ بر ما که تخت جمشید در ایران رو به زوال است و احتمالا ۵۰ سال دیگه به دلیل رطوبت و عدم زهکشی و عدم رسیدگی تل خاک خواهد شد و پولی که میشه تو تخت جمشید خرج …. نره حتی اگر ۱ صدم اون پول بیاد تو تخت جمشید این اثر برای ایندگان حفظ میشه که ما موظفیم اینکارو کنیم. از ماست که بر ماست مردم که سکوت کنن دولت از خدایش هست هر چه سریعتر اثار باستانی رو به تاراج و فنا بسپارد شرم بر همه ما
مرسده
تاریخ : ۲۳ - خرداد - ۱۴۰۲
شما می هستین که به آن همه افتخار توهین می کنید ایرانی نیستید و جایتان پیشه همان عرب هاست
ناشناس
تاریخ : ۱۰ - خرداد - ۱۴۰۲
جانم فدای سید علی و ایران
سعید
تاریخ : ۹ - خرداد - ۱۴۰۲
هویت یک ملت به تارخ وتمدن وفرهنگ آن بستگی دارد بعضی از ملت ها مثل آفریقا بعلت نابودی تمدن وفرهنگ شان توسط غرب از بی هویتی در رنجند وآرزوی یک موسیقی که از خودشان باشد را دارند پس چنگ و دندان فرهنگ ایرانی اسلامی خود را حفظ وبرای تحویل به آیندگان نگهدارید
سامان
تاریخ : ۸ - خرداد - ۱۴۰۲
جناب محمود:
زمان پهلوی ساخته نشد ، آقای برادر! جهل از سر و روی خودت و همکیشان شما تمام جامعه و دنیا رو گرفته ،
در زمان پهلوی از زیر خاکستر و خاکی که سالها در زیرش مدفون شده بود ، به درستی و با کار اصولی و هزینه بصورت کاملا سالم بیرون آورده شدش و خاک و خاکستر رو از روش کنار زدن تا دوباره به دنیای غرب و شرق و به دنیای جهالت یعنی شماها فخربفروشه و دلربایی کنه و باعث اندک اعتبار مانده و آبروی هر ایرانی در سرتاسر دنیا باشه و باهاش تمام عقب ماندگیهای نیمقرن اخیر رو بپوشونبم .
سامان
تاریخ : ۸ - خرداد - ۱۴۰۲
دوستان یکی بهم گفت که؛ اسم واقعیش تخت جمشید نیست ، ما به اشتباه بهش تخت جمشید میگیم. پارسه ، یا پرسپولیس
نامهای اصیلش هستن.
فرامرز
تاریخ : ۵ - خرداد - ۱۴۰۲
واقعادراونزمانمعمماراننمونهایداشتیم
ناشناس
تاریخ : ۴ - خرداد - ۱۴۰۲
آرزوی نابودی آثار و میراث فرهنگی ایران ا که خواست خیلی ها بوده که همه آرزو به گور بردن چون این فرهنگ و این مروم و این جغرافیا از جایی حمایت میشوند که هیچ دشمنی یارای توان مقابله با اون رو نداره و اون حمایت همون قادر متعال است
ناشناس
تاریخ : ۴ - خرداد - ۱۴۰۲
تخت جمشید بزرگ ترین یادگار ایران باشکوه
ناشناس
تاریخ : ۲ - خرداد - ۱۴۰۲
جاوید ایران و این خاک
ناشناس
تاریخ : ۲ - خرداد - ۱۴۰۲
… سریع ، فوری و انقلابی پلمپش میکنه
hassan
تاریخ : ۲ - خرداد - ۱۴۰۲
خیلی از مردم این داستان ها رو فراموش خواهند کرد ، ناگزیر باید حکومت های غارتگر تاریخ رو قبول و مدتی باید طعم بردگی را بچشند ،شاید بهتر ای روایت های افسانه ای رو به عنوان حقیقت قبول کنند ، اما ترس من این است که دیگر مردمی نباشند که روایتگر باشند و مانند خیلی از نسل های بزرگی که در دل تاریخ گم شدند
آیا تاریخ از برادر کشی مردم ایران که در دل تاریخ یاد خواهد کرد یا باز بهانه وجود اهریمن را علل نابودی نسل خود میپندارند
ناشناس
تاریخ : ۲ - خرداد - ۱۴۰۲
خیلی از مردم این داستان ها رو فراموش خواهند کرد ، ناگزیر باید حکومت های غارتگر تاریخ رو قبول و مدتی باید طعم بردگی را بچشند ،شاید بهتر ای روایت های افسانه ای رو به عنوان حقیقت قبول کنند ، اما ترس من این است که دیگر مردمی نباشند که روایتگر باشند و مانند خیلی از نسل های بزرگی که در دل تاریخ گم شدند
آیا تاریخ از برادر کشی مردم ایران که در دل تاریخ یاد خواهد کرد یا باز بهانه وجود اهریمن را علل نابودی نسل خود میپندارند
ناشناس
تاریخ : ۲۳ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
زیادیم مهم نیس
سجاد
تاریخ : ۲۳ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
تخت جمشید جلوه هنر ، فرهنگ و تمدن ایران باستان
ناشناس
تاریخ : ۲۲ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
مسئولین محترم خواهش می کنیم تخت جمشید رو باز سازی کنید این بنا شناسنامه و هویت ایرانیان است
ناشناس
تاریخ : ۲۲ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
خواهش می کنم تخت جمشید رو بازسازی کنید مسئولین محترم ،این بنا شناسنامه هر ایرانی است.
داودی
تاریخ : ۲۱ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
کیف کردم…تخت جمشید ایران ما
محمد شریف
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
از عظمت نخت جمشید در تعجبمو شگفت زده…خدای من….عالی…
رضا
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
تخت جمشید قلب تمدن جهانیان است .آنگاه ک مردم شرق و غرب در جنگلها و کوها زندگی میکردند و خوی وحشی گری داشتند ،ایرانیان قانون اساسی داشتند و تمدن در حال جاری شدنبه دوردست ترین نقاط گیتی بود….پس تمدن دنیا در سایه تمدن پارسیان شکل و سمت گرفته است…. ببالید به خویش که در سرزمین پارسه هستید
سیروس
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
زنده باد کوروش و آیین کوروش،
ت
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
عشق است کورش
ت
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
باریکلا سهیل
خان
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
این مسئولین فقط به فکر جیبشونن به فکر باسازی و مرمت نیستن، دلش خوش نباشین، از خدامون باشه که همین تکه سنگهارو نفروختن تاحالا
سهیل
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
مرگ بر ظالم
محمود
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
تخت جمشید در زمان پهلوی به طور نیمه کاره ساخته شد…وگرنه چطور شده که همچنین کاخ مستحکم و قدرتمندی ویران شده باشه وفقط چندین ستون بجا بمونه واقعا انسان های جاهلی هستید
ناشناس
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
…. ها نابودش کردند.
ناشناس
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
واقعا زیبا بوده
۱۵دقیقه فاصله خونه ما تا تخت جمشید هست واقعا افتخار میکنیم که این بنا متعلق به کشورمان است
ناشناس
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
انشالله که ایران برگرده به فرزندان کوروش
خطاب به اون که گفته اسلام چیز بیشتری داره به این سنگ پاره ها دل خوش نکنید اولین چیزی که اسلام یا داده گردن زدن هم نوع خودت گفته
Unknown
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
گفتار نیک،کردار نیک،پندار نیک⚡
Unknown
تاریخ : ۲۰ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
درود باد کوروش کبیر❤️
زنده باد ایران و ایرانی❤️