هشدار دهیار دهمورد بختگان به مسئولین فارس: خطر نابودی روستای ما را تهدید می کند

یادآوری: انتشار این یادداشت به معنای تایید یا رد موارد مطروحه و مورد ادعا نبوده و بر اساس قانون حق اظهار نظر و پاسخگویی برای افراد حقیقی و حقوقی ذینفع ممکن می باشد.

محمدرضا معصومی، دهیار روستای دهمورد در شهرستان بختگان با ارسال یادداشتی به این رسانه، با ابراز نگرانی شدید نسبت به صدور مجوز معدن کرومیت در نزدیکی این روستای تاریخی و هدف گردشگری، خواستار ورود فوری مسئولان و کارشناسان برای جلوگیری از نابودی آن شد.

معصومی با اشاره به قدمت و اهمیت دهمورد، اظهار داشت: “روستای دهمورد با جمعیتی بالغ بر ۳۰۰۰ نفر و ۹۰۰ خانوار، پرجمعیت‌ترین روستای شهرستان بختگان و تنها روستای هدف گردشگری آن محسوب می‌شود. نام این روستا با عناوین مختلفی چون “قَریه الاس”، “آس”، “بودِنجان”، “بَدِنجان”، “مِهرزَنجان”، “دیه مورد” و در نهایت “دهمورد” در اسناد و کُتُب کهن خطه فارس به چشم می‌خورد.”

وی افزود: “بزرگان علم جغرافیا و تاریخ مانند اِبن حوقل، اِبن خُرداذبه، اِصطخری، جیهانی، مُستوفی و اِبن بَلخی بارها از دهمورد یاد کرده‌اند. اِبن خُرداذبه آن را “دهکده‌ی آس” با قلعه‌های حصین نامیده و اِبن حوقل آن را “قریه الاس و مِهرزَنجان” خوانده است. مستوفی از “بَدِنجان” به عنوان دهمورد کنونی یاد کرده و آن را شهر دانسته است. اِصطخری نیز دهمورد را در کنار سایر شهرهای دارای قلعه و رباط‌های حصین و استوار فارس معرفی کرده است. گای لِسترَنج، ایرانشناس بریتانیایی و از بزرگترین مستشرقین جغرافیای تاریخی سرزمین‌های اسلامی، نیز از دهمورد یاد کرده است.”

دهیار دهمورد به ظرفیت‌های تاریخی و طبیعی بی‌نظیر روستا اشاره کرد و گفت: “روستای دهمورد سرشار از آثار تاریخی و طبیعی است که شامل ۱۴ اثر ثبتی ملی از جمله چهارطاقی دوره ساسانی، انبوه آسیاب‌های آبی تاریخی، بنای گنبدی مسجد زینبیه و امام‌زاده یوسف می‌شود. علاوه بر این، عمارت‌های قدیمی، کتیبه‌های خط کوفی و خطوط پهلوی ساسانی در قلعه سنگی، آب‌انبارهای مدفون، گورستان‌های پیش از اسلام، دست‌کندها، غار حُفره‌های انسان‌ساز و آثار سفالی پراکنده در سطح روستا، از دیگر گواهی‌های قدمت آن هستند. همچنین حدود ۸ اثر تاریخی دیگر نیز در نوبت ثبت ملی قرار دارند.”

محمدرضا معصومی با تاکید بر اهمیت منابع آبی دهمورد، بیان داشت: “روستای دهمورد دارای انبوه چشمه‌سارات متمرکز با طبیعتی بسیار زیبا و دلنشین، کوچه باغ‌های سنتی و سنگی و سروها و چنارهای قدیمی و منحصر به فرد است. این چشمه‌ها، از جمله چشمه‌های بناب، خونی، لای کِشمشی و آب گِردو، در اقلیم نیمه خشک و کویری منطقه، حدفاصل ۷۲ کیلومتری نی‌ریز و ۳۲ کیلومتری آباده طشک در شمال دریاچه خشک شده بختگان، همچون نگینی گران‌بها جلوه‌گری می‌کنند.”

وی با انتقاد شدید از صدور مجوز معدن کرومیت، اظهار داشت: “متاسفانه اداره صنعت و معدن، بدون در نظر گرفتن حق زیست و زندگی ۳۰۰۰ نفر از اهالی، اقدام به صدور مجوز اکتشاف و حفاری کرومیت با دستگاه‌های سنگین صنعتی به صورت روباز و حفر تونل‌های عریض در عمق کوه، در ضلع شمال غربی و غالب به روستا کرده است. این عملیات در فاصله ۵۰۰ متری از حریم نقشه طرح هادی روستا و تنها ۲۷۰ متری از چشمه هزاران ساله لای کِشمشی و ۷۸۰ متری از مجموعه چشمه‌سارات بناب و خونی انجام می‌شود.”

معصومی افزود: “این مجوز، با دلایل منطقی، از حدود ۶ سال گذشته تاکنون با اعتراض و مقاومت شدید و گسترده اهالی روستا مواجه شده و حتی شورای تامین شهرستان بختگان دو بار آن را “کَن لَم یَکُن” تلقی کرده است. گرد و غبار و ریزگردهای ناشی از این معدن و آلودگی صوتی شبانه‌روزی دستگاه‌ها، حق زیست و سلامت ۳۰۰۰ نفر از مردم محروم روستا را به شدت تهدید می‌کند و قطعاً با تداوم این مجوز و آغاز فعالیت این معدن محیط زندگی آرام و بانشاط روستا از بین خواهد رفت.”

دهیار دهمورد با اشاره به خطرات زمین‌شناختی، هشدار داد: “مواد معدنی کرومیت غالباً حامل آب چشمه‌ها هستند و با کوچکترین حفاری و حتی انفجار در شاهراه‌های زیرسطحی چشمه‌سارات، مسیر و رگه‌های این چشمه‌ها تغییر کرده و حتی منجر به خشک شدن چشمه‌های هزاران ساله در نزدیکی این معدن و نابودی تنها روستای هدف گردشگری شهرستان بختگان و حتی نی‌ریز خواهد شد. طبیعت چشم‌نواز و هویت تاریخی دهمورد مدیون این چشمه‌سارات بوده و منبع تامین آب باغات، اراضی پلاک ۷۳۰۰ و حتی آب شرب اکثریت اهالی با EC پایین و خواص ویژه آب معدنی می‌باشد.”

محمدرضا معصومی در پایان با تاکید بر منطق پیشگیری قبل از وقوع و تلاش برای بقای این روستا، از کلیه رسانه‌ها، کارشناسان حوزه زیست محیطی و گردشگری و مدافعان حقوق روستاییان در سطح منطقه و کشور، عاجزانه تقاضای استمداد، همراهی، دفاع و بازدید میدانی برای تجدید نظر در صدور این مجوز معدنی را داشت و تاکید کرد: “شاید فردا دیر باشد.”