پاسارگادیان یکی از قبایل پارس بودند. بر اساس اسناد مورخان یونانی قبایل پارسی به شش طایفهٔ شهری و ده‌نشین و چهار طایفهٔ چادرنشین تقسیم می‌شدند.

طبق گفته آن‌ها طایفه‌های شهری عبارت بودند از: پاسارگادیان، مرفیان، ماسپیان، پانتالیان ، دروسیان، گرمانیان که مهم‌ترین آن‌ها پاسارگاردیان بودند و قبیلهٔ هخامنشی و پادشاهان ناحیهٔ پارس از این قبیله هستند.

همچنین چهار طایفهٔ چادرنشین عبارتند از: دائی‌ها، مردها، دروپیک‌ها، ساگارتی‌ها

پاسارگادیان از کوروش حمایت کرده و سلسلۀ هخامنشیان را به وجود آوردند؛ آن‌ها که در سده‌های نخست میلادی به ایل کاریان ملقب گشتند، اردشیر بابکان را در بنیانگذاری حکومت ساسانیان یاری دادند و مورد توجه ویژۀ پادشاهان ساسانی قرار گرفتند. به‌طوری‌که مرکز حکومتی آنان شهر مذهبی کاریان شد.

ایل کاریان در مقابل حملۀ اعراب سخت مقاومت کرد و شهر کاریان چهار بار توسط اعراب محاصره و فتح شد. پس از مهاجرت تعدادی از قبایل اعراب به فارس امور حکومتی ایل کاریان در اختیار اعراب قرار گرفت. این قبیله در دورۀ ساسانیان به نام رم کاریان و در سده‌های پسین از اسلام به پارسیان معروف شد و ایل باصری که هنوز هم در استان فارس به زندگی کوچی خود ادامه می‌دهد بازماندۀ آنان در سده‌های معاصر به‌شمار می‌آید.

در دوره ساسانی، و قرون اولیه اسلامی، فارس به پنج ولایت “کوره” و پنج ناحیه عشایرنشین “رم” تقسیم می‌شد.در این نواحی عشایری، یا (رَموم)، طوایفی می‌زیستند که مورخین قرون اولیه اسلامی از آنان با نام (اکراد پارس) یاد کرده‌اند.

نمایی از تخت جمشید در سال ۱۳۰۸ هجری خورشیدی

رم‌ها
استخری و سایر مؤلفین قرون اولیه اسلامی گزارش می‌دهند که (جوم‌های کردان) در پارس بیش از پانصد هزارخانه بوده‌اند، استخری و ابن‌حوقل “حدود ۳۶۷ ه‍.ق” دقیقاً حدود جغرافیایی این (رموم) را ذکر کرده‌اند. تطبیق داده‌های فوق با جغرافیای طبیعی فارس روشن می‌کند که در غرب و شمال غربی فارس، رم جیلویه یا رمیجان قرار داشت. این رم از مشرق به کوره استخر، از مغرب به کوره ارجان، از جنوب به خوزستان، از جنوب شرقی به کوره شاپور و از شمال به اصفهان محدود بود. این ناحیه استان کهگیلویه و بویراحمد کنونی را دربر می‌گیرد.
در شرق رم جیلویه، رم بازنجان یا رم شهریار قرار داشت، که بخش مهمی از آن از اعمال اصفهان بود و بخشی از اعمال پارس. این رم، نواحی سر حد شش ناحیه و سرحد چهاردانگه امروزین “جنوب آباده تا سمیرم” را شامل می‌شود.
رم دیوان یا رم حسین صالح، از سمت مشرق به کوره اردشیر خره “فیروآباد کنونی”، و از سه جهت دیگر به شاپور کوره “ناحیه کازرون کنونی” محدود می‌شد. با توجه به داده‌های جغرافیای تاریخی، (رم دیوان) در منطقه‌ای بود که امروزه به کوهمره سرخی شهرت دارد.
رم لوالجان یا رم احمد لیث از سوی جنوب به خلیج فارس و از سه جانب دیگر به کوره اردشیر خره محدود بود. این رم، نواحی کوهنارو “جبل النارویه”، سیمکان، جهرم، قیر و کارزین، جویم و بیدشهر و لارستان الی استان هرمزگان کنونی را در بر می‌گیرد.

رم کاریان یا رم احمد بن الحسن در شرق وشمال شرقی فارس قرار داشت، از شمال به ایالت کرمان، از شرق به (سیف آل صفار) و دریای فارس، از غرب به رم بازنجان و از جنوب به کوره اردشیر خره محدود می‌شد. این رم نواحی ابرقو تا فسا تا بندرعباس کنونی را شامل می‌شود. با توجه به شواهد بسیار این رم بازمانده قبیله پاسارگادیان در دوره هخامنشیان می‌باشد. بازماندگان این رم باصری‌ها هستند که در همین ناحیه کوچ می‌کنند.
تعمق در نام‌های بالا روشن می‌کند که رموم دوره ساسانی در قرنهای آغازین اسلامی به نام حکمرانان منطقه مربوط شهرت داشتند. برخی از این حکمرانان “مانند حسین بن صالح” عرب بودند و برخی “مانند جیلویه و شهریار” ایرانی.

از طایفه‌های کردان فارس، که نام آنان در متون قرون اولیه اسلامی درج شده، برخی تاکنون پابرجا هستند. طایفه‌های شش‌گانه سرخی “سهری و سهرکیه مندرج در متون فوق” و مهرکی و بککی، که در منطقه کوهمره سرخی می‌زیند، بازماندگان (رم دیوان) عهد ساسانی‌اند.

همچنین بازماندگان (رم کاریان) در قرون معاصر، باصری‌ها به‌شمار می‌روند که امروزه در استان فارس به زندگی کوچی خود ادامه می‌دهند. نام باصری معرب شدهٔ واژهٔ پاساری است که به افراد قبیلهٔ پاسارگادیان یکی از قبایل ده‌گانهٔ پارس‌ها در دوران هخامنشیان اطلاق می‌شده.

پاسارگادیان که کوروش را در ایجاد سلسلهٔ هخامنشیان یاری داده بودند در دوره‌های اشکانیان و ساسانیان به رم کاریان مشهور شدند. آنها به دلیل این که به اردشیر بابکان نیز در تأسیس سلسلهٔ ساسانیان کمک کرده بودند؛ این نام در سده‌های آغازین اسلامی نیز کاربرد داشت. و پس از مهاجرت تعدادی از قبایل اعراب به فارس امور حکومتی رم کاریان در اختیار اعراب قرار گرفت.

بر طبق سخنان مسعودی مورخ قرن چهارم در سرزمین فارس طایفه‌ای به نام پارسیان زندگی می‌کرده‌اند که بازماندگان همان رم کاریان بوده‌اند. آنها در زمان آل‌بویه به دو گروه پاساری و بساسیری تقسیم گشته و به ترتیب ضمیمهٔ ایل عرب خمسه و ایل ترک گشتند. پاساری‌ها و بساسیری‌ها در زمان فتحعلی‌شاه قاجار دوباره با یکدیگر متحد شده و ایل باصری را تشکیل دادند که تا به امروز پابرجا مانده و آن را می‌توان سرسلسله و میراث‌بان فرهنگ و تمدن هخامنشی‌ها و کاریان دانست.

بر طبق سخنان مسعودی مورخ قرن چهارم، در سرزمین فارس، طایفه‌ای به نام پارسیان زندگی می‌کرده‌اند که احتمالاً همان رم کاریان ساسانیان بوده‌اند.

باصری‌ها (باسری) از عشایر پارسی‌تبار و فارسی‌زبان ایران به ‌شمار می‌روند که بیشتر در استان فارس زندگی می‌کنند.

این ایل یکی از پنج ایل تشکیل‌دهندهٔ ایلات خمسه است و به خاطر قالی‌ها و گلیم‌های خود شهرت دارد. باصری‌ها حدود صد هزار نفر جمعیت دارند و بیشتر مسلمان و شیعه هستند.

سرحد (ییلاق) ایل باصری در مناطق مرودشت، پاسارگاد و اقلید و گرمسیر (قشلاق)  آن در مناطق لارستان، جویم، اوز و جهرم است.

امروزه باصری‌ها بیشتر در شهرستان‌های مرودشت، پاسارگاد، شیراز، جهرم ،اقلید، لارستان و سایر مناطق مرکزی فارس ساکن هستند.

شما هم نظر بدهید

ماجرای شگفت انگیز نبرد شیر و گاو در نقش برجستۀ های تخت جمشید

ببینید | ۲۷ اثر عتیقه و دیده نشده دوران هخامنشیان در موزه های دنیا

عکس های خیال انگیز ” شکست ناپذیرترین” قلعه‌ تاریخ ایران باستان