بیماری شقاق یا فیشر مقعدی، یک مشکل ظاهرا ساده اما بسیار آزاردهنده است که میتواند زندگی روزمرهی شما را تحت تأثیر قرار دهد. این زخم کوچک در اطراف مقعد، با درد شدید، خونریزی و عوارض ناخوشایند دیگری همراه است که نمیتوان آن را نادیده گرفت. اما نگران نباشید، درمانهای مختلفی برای این بیماری وجود دارد که میتوانند به شما کمک کنند تا سریعتر به زندگی عادی خود بازگردید. در این مطلب از دیجیکلا مگ شما را بیشتر با این بیماری آشنا خواهیم کرد.
شقاق یا فیشر مقعدی، نوعی زخم یا پارگی کوچک در پوست نازک اطراف مقعد (مخاط) است که میتواند باعث درد شدید، به خصوص هنگام دفع مدفوع و همچنین خونریزی به رنگ قرمز روشن در حین و بعد از دفع شود. در برخی موارد، اسپاسم عضله در انتهای مقعد (اسفنکتر مقعدی) نیز رخ میدهد.
شقاق معمولاً یک بیماری جدی نیست و میتواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، در نوزادان و کودکان خردسال به دلیل شیوع یبوست در این گروه سنی، شایعتر است.
در اکثر موارد، شقاق طی ۴ تا ۶ هفته به طور خود به خود بهبود مییابد اما اگر بیش از ۸ هفته طول بکشد، مزمن تلقی میشود.
بهطور کلی شقاق یا ترک مقعدی با علائم زیر همراه است:
در صورت مشاهدهی هر یک از این علائم، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان مناسب ضروری است. زیرا شقاق میتواند باعث عوارض جدیتری مانند عفونت شدید گردد.
علل ایجاد شقاق (فیشر مقعدی) به تفصیل عبارتند از:
روش درمان این بیماری، بستگی به شدت و علت بروز آن دارد. در موارد خفیف تا متوسط، معمولاً با درمانهای خانگی و تغییر در سبک زندگی میتوان آن را کنترل و بهبود بخشید. اما در موارد شدیدتر یا مقاوم، ممکن است نیاز به مداخلات پزشکی و تهاجمیتر باشد. در ادامه شما را با روشهای درمان این بیماری آشنا میکنبم.
دریافت کافی فیبر از طریق مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل، دانهها و مکملهای فیبر گیاهی مانند سبوس گندم یا پسیلیوم، به نرم شدن مدفوع و دفع راحتتر آن کمک و از فشار اضافی به ناحیهی شقاق جلوگیری میکند.
آبرسانی کافی به بدن از طریق نوشیدن آب، آب میوهها و نوشیدنیهای سالم، یبوست را کاهش میدهد و مدفوع را نرم نگه میدارد.
حمام سیتز یا حمام نشیمن در واقع به نشستن در یک لگن یا وان آب گرم گفته میشود. قرار گرفتن در آب گرم کم عمق (حدود ۱۰-۱۵ سانتی متر) در یک لگن یا وان، میتواند با کاهش التهاب، تسکین درد و شل کردن عضلات به بهبود شقاق کمک کند.
مصرف موقت مسکنهایی مانند ایبوپروفن، استامینوفن یا اسید استیل سالیسیلیک میتواند برای کاهش درد موضعی موثر باشد.
پمادها و ژلهای حاوی لیدوکائین، نیتروگلیسیرین، هیدروکورتیزون یا آنستزی کنندههای موضعی، میتوانند با بی حس کردن ناحیه و کاهش التهاب، درد و خارش را تسکین دهند.
عسل بهدلیل خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی قدرتمند، یک گزینهی درمانی مناسب برای بیماری شقاق محسوب میشود. این مادهی غذایی ارزشمند میتواند به کاهش التهاب، تسریع روند بهبود و جلوگیری از عفونت در ناحیه شقاق کمک کند. درمان شقاق با عسل برای مواردی که بیماری به مرحله مزمن نرسیده و با درمانهای خانگی قابل کنترل است، توصیه میشود.
در ادامه، روشهای کاربرد عسل در درمان شقاق را به شما میگوییم.
یکی از موثرترین روشها، استفادهی موضعی از عسل است. برای این منظور، مخلوطی از عسل و روغن زیتون (با نسبت مساوی) تهیه کنید و روزانه ۲ تا ۳ بار آن را به آرامی بر روی ناحیهی شقاق بمالید. این روش میتواند با خواص ضدمیکروبی عسل، از گسترش عفونت جلوگیری کرده و روند بهبود را تسریع بخشد.
علاوه بر کاربرد موضعی، مصرف خوراکی عسل نیز میتواند در درمان شقاق موثر باشد. عسل را با دمنوشهای گیاهی ضدالتهابی مانند زنجبیل، رازیانه یا بابونه ترکیب کنید و بهصورت نوشیدنی گرم مصرف نمایید. این روش با کاهش التهاب سیستمیک، به بهبود سریعتر شقاق کمک میکند.
توجه داشته باشید که درمان شقاق با عسل باید همراه با رعایت بهداشت فردی و پرهیز از عوامل تشدیدکننده مانند لباسهای تنگ و نامناسب انجام شود. در صورت عدم بهبود یا تشدید علائم، حتماً با پزشک معالج خود مشورت کنید.
تزریق بوتاکس یک روش درمانی نوین و موثر برای بیماری شقاق محسوب میشود. هنگامیکه توکسین بوتولینوم درون عضلات اسفنکتر مقعد تزریق میشود، باعث شل شدن تدریجی و از بین رفتن انقباض شدید این عضلات در طی ۵ تا ۱۰ روز میگردد. با برطرف شدن اسپاسم عضلات مقعد، درد کاهش مییابد و جریان خون به بافتهای آسیبدیده بهبود میابد. این امر روند التیام ترک مقعدی را تسریع میبخشد. اثر شل کنندگی بوتاکس حدود ۴ تا ۶ ماه باقی میماند و در این مدت بیمار از درد و علائم ناشی از شقاق رهایی مییابد.
در موارد شدید، غیرقابل کنترل و مقاوم به سایر درمانها، ممکن است پزشک جراحی و ترمیم شقاق را توصیه کند. این جراحی معمولاً در شرایط سرپایی و تحت بیحسی موضعی انجام میشود.
در این روش از لیزر برای از بین بردن بافتهای آسیب دیده در اطراف شقاق استفاده میشود.
در نهایت
درمان شقاق بسته به شدت و علت آن متفاوت است. در موارد خفیف تا متوسط، اقداماتی مانند تغییر رژیم غذایی، افزایش مصرف مایعات، استفاده از حمام های سیتز، مصرف دارو و استفاده از پمادهای موضعی میتواند مؤثر باشد. درمان شقاق با عسل نیز یک گزینهی طبیعی و مفید است که میتواند با خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی خود به بهبود شقاق کمک کند. اما در موارد شدیدتر یا مقاوم، ممکن است نیاز به مداخلات پزشکی مانند تزریق بوتاکس، جراحی یا لیزردرمانی باشد. مهمترین نکته در درمان شقاق، پیگیری دستورات پزشک و کنترل عوامل خطرساز است تا از تشدید یا عود کردن بیماری جلوگیری شود.
این مطلب صرفا جنبهی آموزش و اطلاعرسانی دارد. پیش از استفاده از توصیههای این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.منبع: دیجی کالا/مگ
نظرات خود را برای ما ارسال کنید