خواص بلوط برای سلامتی بی‌نظیرند، مانند محافظت از قلب، افزایش انرژی، بهبود گوارش و تنظیم میزان قند خون. بلوط برای ایجاد استخوان‌های قوی، رشد و ترمیم، کاهش التهاب، درمان اسهال و مراقبت از پوست نیز مفید است.
فرق بلوط و شاه بلوط
بلوط و شاه بلوط دو میوه کاملا متفاوت هستند. بلوط‌ها حاصل درخت بلوط اند و رنگ روشن‌تری دارند، اما شاه‌بلوط ها میوه درخت شاه‌بلوط هستند، بزرگ‌ترند و رنگ تیره‌تری دارند. هنگامی که شاه‌بلوط‌ها برسند و پخته شوند، طعم شیرین‌تری دارند و می‌توان به‌سادگی آنها را خورد. بلوط‌ها تانن (نوعی ترکیب تلخ و سمی) بیشتری دارند که باعث تلخ‌ترشدن آنها می‌شود.
خواص شاه بلوط هم کم نیست. شاه‌بلوط پتاسیم، فسفر، آهن و ویتامین B1 و C بیشتری دارد. همچنین حاوی اسید الاجیک و گالیک است که تأثیرات مثبتی بر سلامتی دارند. بلوط‌ها کالری و کربوهیدرات بیشتری دارند و از چربی‌های غیراشباع، ویتامین‌های ب کمپلکس، مس، منیزیم و منگنز غنی هستند.
ارزش غذایی شاه‌بلوط و بلوط
در این بخش، ارزش غذایی ۱۰۰ گرم از این دو مغز را با هم مقایسه کرده‌ایم.
- کالری: بلوط تقریبا ۲٫۷ برابر شاه‌بلوط کالری دارد. هر ۱۰۰ گرم بلوط ۳۸۷ کالری و هر ۱۰۰ گرم شاه‌بلوط ۱۳۱ کالری دارد.
- کربوهیدرات: کربوهیدرات بلوط از شاه‌بلوط بیشتر است. بلوط تقریبا ۴۰ گرم و شاه بلوط حدود ۲۷ گرم کربوهیدرات دارد.
- پروتئین: بلوط بیشتر از شاه‌بلوط پروتئین دارد. هر ۱۰۰ گرم بلوط ۶ گرم پروتئین و هر ۱۰۰ گرم شاه‌بلوط ۲ گرم پروتئین دارد.
- چربی: چربی بلوط از شاه‌بلوط بیشتر است. شاه بلوط میزان ناچیزی چربی دارد، اما چربی بلوط بیشتر و اغلب از نوع غیراشباع است.
| ماده غذایی | بلوط | شاه‌بلوط | ||
| آهن | ۰٫۷۹ میلی‌گرم | ۱٫۷۳ میلی‌گرم | ||
| پتاسیم | ۵۳۹ میلی‌گرم | ۷۱۵ میلی‌گرم | ||
| منیزیم | ۶۲ میلی‌گرم | ۵۴ میلی‌گرم | ||
| فولات | ۸۷ میکرو‌گرم | ۳۸ میکرو گرم | ||
| ویتامین B3 | ۱٫۸۲۷ میلی‌گرم | ۰٫۷۳۱ میلی‌گرم | ||
| چربی چند غیراشباع | ۴٫۵۹۶ گرم | ۰٫۵۴۵ گرم | ||
| چربی تک غیراشباع | ۱۵٫۱۰۹ گرم | ۰٫۴۷۶ گرم | ||
| چربی اشباع | ۳٫۱۰۲ گرم | ۰٫۲۶ گرم | ||
| ویتامین C | – | ۲۶٫۷ میلی‌گرم | ||
خواص بلوط برای سلامتی
۱. برای مراقبت از پوست مفید است
بلوط خواص مختلفی برای پوست دارد که یکی از آنها سفت‌کنندگی پوست است. پس از اینکه این میوه را در آب خیساندید یا جوشاندید، می‌توانید آب غنی از تانن را به پوست خود بزنید تا درد سوختگی‌ها و راش‌های پوستی را کاهش دهد، باعث التیام زودتر زخم‌ها شود و التهاب یا سوختگی را بکاهد. همچنین این آب برای درمان موضعی درد نیز به کار می‌رود.
۲. به هضم کمک می‌کند
مانند بسیاری از مغزها، بلوط‌ها نیز فیبر زیادی دارند که باعث می‌شود برای سلامت دستگاه گوارش عالی باشند. فیبرها باعث منظم‌‌شدن حرکت روده می‌شوند و یبوست و اسهال را درمان می‌کنند. بلوط برای افرادی که دچار حرکات نامنظم روده، گرفتگی شکم، نفخ و سایر مشکلات گوارشی هستند، بسیار مفید است.
۳. از دیابت پیشگیری می‌کند
یکی از مهم‌ترین خواص بلوط برای دیابت تنظیم قند خون و درنتیجه پیشگیری از این بیماری است. تحقیقی نشان داد که عصاره هسته بلوط خواص مختلفی برای درمان عارضه‌های ناشی از دیابت دارد. علت این خواص وجود فیبر و کربوهیدرات‌های پیچیده در میوه بلوط است.
۴. سبب سلامت قلب می‌شود
برای افرادی که می‌خواهند میزان چربی مصرفی خود را کاهش دهند، بلوط جایگزین مناسبی است. چربی غیراشباع این مغزها ۵ برابر چربی اشباع آنهاست که باعث تعادل کلسترول می‌شود و از چاقی، آترواسکلروز و سایر بیماری‌هایی که سلامت قلب را تهدید می‌کنند پیشگیری می‌کند.
۵. باعث افزایش انرژی بدن می‌شود
بلوط مقدار زیادی کربوهیدرات پیچیده دارد، یعنی با خوردن آن تا مدت‌ها انرژی خواهید داشت. شما می‌توانید آرد عادی را با آرد بلوط جایگزین کنید یا مغز بلوط را در رژیم غذایی خود جای دهید. همچنین قهوه بلوط جایگزین سالم‌تری برای کربوهیدرات‌های پوچ یا شکر ساده در نوشیدنی‌های انرژی‌زاست که فقط مدت کوتاهی به شما انرژی می‌دهند.
۶. برای سلامت استخوان مفید است
ترکیب شگفت‌انگیز مواد معدنی بلوط که شامل فسفر و پتاسیم و کلسیم است، سبب سلامت استخوان‌ها می‌شود و شروع پوکی استخوان را به تأخیر می‌اندازد. کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای تراکم استخوان است و میزان زیادی از آن در بلوط یافت می‌شود.
۷. متابولیسم را تنظیم می‌کند
میوه بلوط سرشار از انواع ویتامین B است از جمله نیاسین، تیامین و ریبوفلاوین که نقش مهمی در تنظیم متابولیسم دارند. مصرف منظم بلوط چندین پروسه آنزیمی را که برای سلامت عمومی بدن ضروری هستند تنظیم می‌کند.
۸. باعث التیام می‌شود
بلوط منبعی غنی از پروتئین است و پروتئین نقش بسیار مهمی در ایجاد بافت و سلول‌های جدید، ترمیم ناحیه‌های آسیب‌دیده و التیام سریع پس از جراحت و بیماری دارد. به همین دلیل اضافه‌کردن بلوط به رژیم غذایی‌تان به شما کمک می‌کند فرایند رشد و التیام را سرعت ببخشید.
چگونه بلوط را بخوریم؟
می‌توانید بلوط را خام مصرف کنید، اما مزه تلخی دارد و هضم آن به‌علت وجود تانن دشوار است. می‌توانید این مغز را بجوشانید یا در آب بخیسانید تا آب قهوه‌ای شود. این کار بلوط را قابل‌خوردن می‌کند. وجود تانن در این مغز می‌تواند باعث تحریک دیواره معده شود و بر هضم شما تأثیر بگذارد. در ادامه، ۳ روش برای آماده‌کردن بلوط را توضیح می‌دهیم.
۱. روش آب سرد
ساده‌ترین روش برای ازبین‌بردن تانن مغز بلوط استفاده از آب سرد است. بسیاری از قبیله‌های بومی آمریکا برای خوارکی‌کردن بلوط، مغز پودرشده آن را در آب جاری، مثلا رودخانه، قرار می‌دادند. جریان آب باعث خارج‌شدن تانن می‌شود. اگر نزدیک رودخانه‌ای تمیز و سرد زندگی نمی‌کنید، می‌توانید بلوط‌های خود را در یک کاسه یا قابلمه پر از آب سرد قرار دهید. این روش ممکن است چند روز یا حتی چند هفته طول بکشد. باید آب آن را حداقل یک بار در روز عوض کنید و این کار را تا زمانی ادامه دهید که آب شفاف شود. سپس می‌توانید بلوط را بچشید که مطمئن شوید دیگر تلخ نباشد.
۲. روش آب جوش
این روش بسیار سریع‌تر است، اما منابع طبیعی بیشتری مصرف می‌کند. ابتدا ۲ قابلمه بزرگ را از آب پر کنید. آب یک قابلمه را به جوش بیاورید و بلوط‌ها را به آن اضافه کنید. صبر کنید تا آب حسابی تیره شود، سپس آب قابلمه دیگر را به جوش بیاورید. بلوط‌ها را بین قابلمه‌ها جابه‌جا کنید و هر بار آب حاوی تانن در هر قابلمه را دور بریزید. بلوط را در آبی که به جوش نیامده است نیندازید، زیرا تانن را با نشاسته آن ترکیب می‌کند. جوشاندن باعث ازبین‌رفتن نشاسته بلوط می‌شود، پس اگر می‌خواهید از آن آرد درست کنید، این کار را انجام ندهید.
۳. روش مخلوط‌کن
این روش با کمک یک مخلوط‌کن خانگی یا غذاساز انجام می‌شود. بلوط‌ها را با پوست درون مخلوط‌کن قرار دهید، یک لیوان آب اضافه کنید و مخلوطشان کنید تا محلولی آبکی حاصل شود. با استفاده از یک توری نازک این محلول را زیر آب جاری نگه دارید. کمی از مغز و روغن‌های بلوط از دست می‌رود، اما با این کار تانن میوه نیز سریع جدا می‌شود.
عوارض بلوط
- عوارض جانبی خفیف: مصرف بیش از حد بلوط به‌علت وجود تانن باعث ایجاد تهوع و ناراحتی معده شود. برای پیشگیری از این عارضه، مطمئن شوید همه این ترکیبات تلخ از بلوط خارج شده باشند.
- مسمومیت با بلوط: مسمومیت با بلوط به‌علت مصرف بیش از حد آن رخ می‌دهد. این مسمومیت می‌تواند به دستگاه گوارش و کلیه‌ها آسیب برساند.
سخن پایانی
بلوط میوه‌ای شگفت‌انگیز است و ترکیب مواد معدنی، ویتامین‌ها، چربی‌های مفید، پروتئین و کربوهیدرات‌های پیچیده آن باعث می‌شود منبع غذایی بی‌نظیری باشد. این میوه می‌تواند به‌عنوان یک مغز مصرف شود یا برای تهیه آرد، قهوه و سایر ترکیبات نیز به کار رود. البته به خاطر داشته باشید که بهتر است پیش از مصرف بلوط ترکیبات تلخ آن به‌نام تانن را خارج کنید تا دچار عوارض جانبی آن نشوید.
نظرات