به گزارش اول فارس ، از مردادماه که خبر ساخت بزرگترین تله‌کابین کشور در ارتفاعات «دراک» استان فارس آمده تا کنون، تجمعات و مخالفت‌های مردمی و فعالان محیط‌زیست فروکش نکرده است. از جمله اصلی‌ترین دلایل مخالفت با ساخت این تله‌کابین از بین رفتن مهمترین آبخوان، رویشگاه‌ها و زیستگاه‌های مرتفع‌ترین چکاد شهرستان شیراز است.
این طرح همچنین به‌دلیل نداشتن ارزیابی محیط‌زیستی و عدم حق مالکیت شهرداری در عرصۀ دراک برای مدتی توسط اداره‌کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری از ادامه کار ایستاد و پرونده تخریب و تخلف شهرداری به دادگستری شیراز ارائه شد. بااین‌حال، تلاش‌ها برای راه‌اندازی همچنان ادامه داشت و هفته گذشته برخی از مسئولان قضائی، فعالان و اعضای شورای شهر شیراز با حضور در منطقه از کارهای انجام‌گرفته برای راه‌اندازی این طرح گفتند. در این میان، در کلام اعضای شورای شهر شیراز تلاش برای راه‌اندازی تله‌کابین هم پررنگ بود و همین موضوع نگرانی جدیدی ایجاد کرده است.
از سوی دیگر، عدم مطالعات ارزیابی اثرات محیط‌زیستی دیگر مشکل موجود در این راستا است؛ مشکلی که بی‌توجه به آن، افرادی خواهان ادامه یافتن این پروژه هستند.
«سید ابراهیم حسینی»، رئیس شورای شهر شیراز، در روزهای اخیر و در حاشیه بازدید از محل احداث تله‌کابین شیراز با بیان اینکه بخش عمده مسیر تله‌کابین بدون مشکل پیش می‌رود، گفت: «ایستگاه سوم به‌دلیل مسائل مربوط به منابع‌طبیعی و محیط‌زیست با برخی موانع مواجه شده است، اما شهرداری شیراز در تلاش است تا با همکاری سازمان‌های مرتبط، مجوزهای لازم را اخذ کند. باتوجه‌به بازدید انجام‌شده و گفت‌وگو‌هایی که با کارشناسان و مسئولان ذی‌ربط صورت گرفت، به‌نظر می‌رسد موانع اجرای این پروژه بزرگ فرهنگی و ورزشی تا حد زیادی برطرف شده است و مردم شیراز در آینده‌ای نزدیک می‌توانند از این پروژه لذت ببرند.»
«مصطفی کیانی»، رئیس کمیسیون شهرسازی، معماری و هوشمندسازی شورای اسلامی شهر شیراز، هم در حاشیه این بازدید با ابراز امیدواری نسبت به بهره‌برداری هرچه سریع‌تر این پروژه گفت: «در این بازدید میدانی که با حضور مدیران حوزه سرمایه‌گذاری، معاونت عمران و خدمات شهری، دستگاه‌های نظارتی همچون اداره‌کل منابع‌طبیعی، محیط‌زیست و جهادکشاورزی و همچنین دادستانی کل استان فارس انجام شد، روند پیشرفت پروژه تله‌کابین و رفع موانع احتمالی مورد بررسی قرار گرفت. این پروژه نه‌تنها برای آرامش مردم شهر شیراز بلکه برای استفاده عموم مردم ایران و گردشگران خارجی نیز احداث می‌شود.» این صحبت‌ها باتوجه‌به نداشتن مجوزهای لازم این طرح حالا نگرانی مضاعفی برای فعالان و مخالفان این پروژه به‌وجود آورده است.
اصرار به تخریب غیرقانونی کوهستان در شیراز
«بهمن ایزدی»، فعال محیط‌زیست، از جمله کسانی است که از ابتدای راه‌اندازی این طرح درباره تبعات آن هشدار داد. او از صد هزار میلیاردی شهرداری شیراز می‌گوید که در بیلبوردهای شهری به تبلیغ آن پرداخته‌اند و عنوان طرح تفریحی و گردشگری به آن داده‌اند. این طرح عمدتاً در مناطق شمال‌غرب شیراز است، یعنی مناطقی که به ریه شهر معروف‌اند و آبخوان‌های مهم جلگه شیراز در ارتفاعات آن مناطق قرار دارند. «متأسفانه شهرداری شیراز عمدتاً درباره اجرای طرح‌های تفریحی-عمرانی فراقانونی عمل می‌کند و توجهی به اخذ مجوز از سایر دستگاه‌های ذی‌ربط مثل منابع‌طبیعی، آب یا محیط‌زیست ندارد. طرح لبخند هم از جمله طرح‌های بدون مجوزی است که بزرگترین آکواریوم و پارک آبی در محدوده شمال‌غرب شیراز و در پارک ۰ ۵۸ هکتاری در کوهپایه دراک ساخته شده و ایستگاه اصلی تله‌کابین هم در همین منطقه ساخته خواهد شد. این ساخت‌وساز یکی از مهمترین دغدغه‌های کنشگران، علاقمندان به طبیعت و جامعه ورزش کوهنوردی استان فارس و همچنین جامعه علمی شیراز است. در اولین اقدام ارتفاعات سه هزار متری کوهستان دراک را با ماشین‌آلات سنگین تخریب کرده و رویشگاه‌های گیاهی و زیستگاه‌های جانوران آن منطقه را از بین برده‌اند.»
به‌گفته او، با مخالفت فعالان محیط‌زیست، برگزاری تجمعات و نامه‌نگاری به مسئولان استانی و کشوری از قبیل ریاست دادگستری فارس، دادستانی و بازرسی و سایر نهادهای ذی‌ربط موجب شد درنهایت اداره‌کل منابع‌طبیعی که درباره این تخریب‌ها ساکت بود، واکنش نشان دهد. «به منطقه خسارت‌دیده رفتند و جلوی ماشین‌آلات سنگینی را که درحال تخریب و جاده‌کشی در ارتفاعات مرتفع دراک بودند، گرفتند؛ اما پس از مدت کوتاهی با سهل‌انگاری و ترک فعل مدیران سازمان منابع‌طبیعی آبخیزداری استان فارس، ماشین‌آلات سنگین مجدداً شروع به جاده‌کشی کردند و دامنه تخریب را حتی تا مناطق صعب‌العبور بردند. این‌بار بعد از اعتراضات مردمی و کنشگران محیط‌زیست به مراجع قضائی، مرجع قضائی دخالت کرد و مجدداً جلوی فعالیت در ارتفاعات گرفته شد».
ایزدی می‌گوید در ادامه پیگیری، با مداخله جدی بخش قضائی استان در ۱۶ آبان کنشگران محیط‌زیست و جامعه علمی شیراز در دفتر نایب‌رئیس شورای شهر شیراز اعتراض خود به تصرفات و تخریب‌های غیرقانونی شهرداری شیراز و شورای شهر را مطرح کردند، اما درنهایت هیچ پاسخ منطقی و قانع‌کننده‌ای نسبت به حرکات مخرب شهرداری نگرفتند.«اهمیت موضوع اما باعث شد در ۲۷ آبان نماینده دادستان فارس و قضات مربوطه و برخی از مسئولان شهر شیراز و اعضای شورای شهر از منطقه بازدید کنند و از نزدیک تبعات کار را ببینند. درنهایت مقرر شد شهرداری از هرگونه عملیات اجرایی در ارتفاعات دست بکشد تا سازمان منابع‌طبیعی و سازمان حفاظت محیط‌زیست با ارائه نظرات هیئت‌علمی نظرشان را درباره جانمایی به بخش قضائی بدهند. این درحالی‌است که رئیس‌جمهور محترم نیز بر حفظ منابع‌طبیعی و محیط‌زیست هم در شعارهای تبلیغاتی و هم در ماه‌های اخیر بسیار تأکید داشته و آن را جزو شاخص‌های توسعه دانسته است. حال این سؤال پیش می‌آید که چرا شهرداری شیراز و شورای شهر بدون توجه به عرایض و برنامه‌های عالی‌ترین مقام اجرای کشور با بهانه ایجاد اماکن گردشگری و یا توسعه اقتصادی مبادرت به حرکات غیرقانونی با تخریب سرزمین‌های ارزشمندی کرده است که هیچ‌وقت این تخریب و این خسران قابل‌جبران نیست و چرا بدون توجه به توان اکولوژیک سرزمین و رعایت الزامات محیط‌زیست به‌صورت یکسویه و فراقانونی عمل می‌کند؟»
به‌گفته این فعال محیط‌زیست، در برنامه‌های توسعه شهر شیراز برنامه آمایش سرزمین به‌درستی لحاظ نشده و ارزیابی‌های محیط‌زیست جدی گرفته نمی‌شود و همچنین، گوش شنوایی برای نصایح و گفته‌های علمی وجود ندارد. «شهرداری و شورای شهر شیراز باید جوابگوی تخریبی که بر فراز حساس‌ترین آبخوان دراک انجام شده و رویشگاه‌ها را از بین برده است و زیستگاه را از نابود کرده، باشند. بزرگترین و مهمترین آبخوان شهر شیراز «کوه دراک» محل تغذیه حداقل ۱۱ حلقه چاه عمیق در دامنه‌اش است و آب باکیفیت آشامیدنی بخشی از شهر شیراز را تأمین می‌کند. ازاین‌رو، کمترین خسارت به ارتفاعات این کوه باعث آلودگی چاه‌های آب شرب انسانی مناطق مسکونی می‌شود. برخی از مسئولان شورای شهر عنوان کرده‌اند که اجرای تله‌کابین «پروژه بزرگ فرهنگی و ورزشی است»، درصورتی‌که این پروژه نه فرهنگی است و نه ورزشی. این پروژه صرفاً تفریحی چه پویایی فرهنگی ایجاد می‌کند؟ از دیرباز ارتفاعات دراک محل صعود کوهنوردان حرفه‌ای بوده و موقعیت صخره‌های مرتفع آن، رشته ورزشی سنگ‌نوردی را تسهیل کرده است و از دل همین کوه دراک بهترین سنگ‌نوردان و قهرمان سنگ‌نوردی آسیا را پرورش داده است. اصل مسئله تخریب مناطق مرتفع و ارزشمند است که با بی‌اعتنایی مسئولان شورای شهر و شهرداری شیراز به موازین قانونی انجام شده است. متخلفین با بزرگنمایی آن پروژه و عنوان سایر موضوعات غیرمرتبط سعی در انحراف اذهان عمومی و بی‌احترامی به حقوق شهروندی با لاپوشانی تخلفات جبران‌ناپذیر خود می‌کنند.»
ایزدی همچنین به آخرین نامه اداره‌کل محیط‌زیست استان فارس هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «محیط‌زیست در تاریخ ۲۸ شهریور امسال به‌طور کتبی تخلفات صورت‌گرفته در منطقه دراک را به شهرداری شیراز اعلام کرده و اخطار داده که پروژه پارک ۵۸۰ هکتاری واقع در دامنه کوه دراک مشمول ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در مرحله امکان‌سنجی و مکان‌یابی و فاقد گزارش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و مجوز از این اداره‌کل است. بنابراین، احداث هرگونه ابنیه و تأسیسات مرتبط با این پروژه مورد تأیید این اداره‌کل نیست.»
شهرداری آدرس غلط می‌دهد
«در پنجم آذر سال جاری استانداری فارس خطاب به رئیس شورای شهر، شهرداری شیراز و سایر مسئولان ذی‌ربط و دادستانی فارس درباره ادامه عملیات تخریب پروژه تله‌کابین در ارتفاعات دراک باتوجه‌به عدم وجود ارزیابی محیط‌زیست، خواهان بررسی موضوع و ارائه گزارش کارشناسی جهت استاندار فارس شده است. طرح هیچ پیوست محیط‌زیستی ندارد و در آخرین حضورم در اداره محیط‌زیست، آنها به من گفتند که شهرداری مطالعات محیط‌زیستی ندارد و ۱۵۰ مشاور برای این طرح را به شهرداری معرفی کرده‌اند تا قرارداد ببندند.» اینها گفته‌های «آناهیتا نیکنام»، عضو انجمن محیط‌زیستی سبزگامان، است که در ماه‌های اخیر بارها به ادارات و سازمان‌های مربوطه مراجعه کرده است. او که به‌همراه جمعی دیگر از فعالان در روزهای اخیر جلسه‌ای در شورای شهر داشته، معتقد است یکی از دلایل عدم پاسخگویی شهرداری به فعالان، نداشتن همین مجوز بوده است. «شهرداری تمام مدت گفته ما طرح را در کمیسیونی در استانداری یا شورا مصوب کردیم که هیچ‌کدام پاسخ مناسبی برای نداشتن گزارش ارزیابی اثرات محیط‌زیستی نیست. ضمن اینکه در ابتدا چند نقطه برای ساخت تله‌کابین تعیین شده بود و وقتی پرسیدم چرا در نقاط دیگر که آسیب کمتر بوده، طرح را اجرا نکردید؟ گفتند فرمانداری این‌طور گفته. بنابراین، با وجود شروع فعالیت در کوه دراک و حضور این تعداد ماشین سنگین، شهرداری مجوز محیط‌زیست را نداشته است.»
به‌گفته نیکنام، محل احداث تله‌کابین در محدوده شهری شیراز بر سازند گچ نادیده گرفته شده، آن‌هم در نقطه‌ای که رویشگاه و زیستگاه غنی انواع گیاهان اندمیک (منحصربه‌فرد و بومی شیراز) و همین‌طور گونه‌های مختلف جانوری است. «پروژه‌های این‌چنینی علاوه‌بر به‌هم ریختن نظام آب منطقه که مسئله بحرانی فعلی ما است، می‌تواند دراک را تبدیل به منبع جدید ریزگرد کند. همچنین، اضافه شدن صدها تن زباله به عرصه دراک ناشی از افزایش تراکم حضور افراد، عبورومرور خودرو و انسان موضوعی غیرقابل‌انکار است و ساخت تله‌کابین می‌تواند تهدیدی برای فعالیت برخی دامداران سنتی موجود در پهنه دراک هم باشد.»منبع:روزنامه پیام ما
نظرات