خانواده|اول فارس: مادر از بس که گفته مسعود بشین!خسته شده و سراسیمه و عصبی داد و بیداد راه می‌اندازد؛ انگار عصبانی شدن و اعتراض به رفتار مسعود ۵ ساله‌اش، شده کار روزانه او.
مسعود هم دیگر بی خیال داد و بیداد مادر شده و کار خودش را می‌کند. تهدید و ارعاب مادر دیگر سودی ندارد؛ چراکه اشتباه او همین بوده که از ابتدا با تهدید و تنبیه کلامی و بعضا بدنی سعی می‌کرده فرزندش را مجاب به فرمانبرداری کند.
کودکان امروزی، دیگر مانند گذشته رفتار نمی‌کنند؛ به همین دلیل والدین ناچارند بارها و بارها یک درخواست یا دستور را تکرار کنند و باز هم هیچ تضمینی وجود ندارد که آنان کار خواسته شده را انجام دهند. شاید بتوان گفت که امروزه، والدین بیشتر به حرف‌های فرزندشان گوش می‌دهند.
بله؛ این داستان کوتاه، روایتی واقعی از بسیاری والدین است؛ همان والدینی که از بازی گوشی و به اصطلاح خرابکاری فرزندان خود به ستوه آمده و عصبانی می‌شوند و در کنار این عصبانیت برخی اوقات کلام و بیانهای ناشایستی را از سر عصبانیت به زبان می‌آورند که بعدا دامن گیر خودشان شده و دردسرساز می‌شود.
کودکان بیشتر اوقات درخواست‌های والدین شان را نادیده می‌گیرند و تنها زمانی که خودشان بخواهند، کاری را انجام می‌دهند. همین مسئله در اغلب اوقات، مشکل ساز می‌شود و حتی اختلافات متعدد و فراوانی را میان پدر و مادر به وجود می‌آورد.
برای والدین بسیار دشوار است که بتوانند فرزندشان را مسئولیت پذیر و مؤدب تربیت کنند.در این گزارش توصیه‌هایی ارائه شده است که به شما کمک می‌کند ارتباط بهتری با کودکتان داشته باشید و با او به گونه‌ای رفتار کنید که خواسته‌هایتان را عملی کند.
۱)داد نزنید
فریاد زدن در هیچ موقعیتی و هنگام مواجه شدن با هیچ فردی، نتیجه مطلوبی به بار نمی‌آورد؛ به خصوص زمانی که مخاطب شما یک کودک یا حتی یک نوجوان باشد. تنها تاثیر فریاد کشیدن این است که در آن لحظه کودک می‌ترسد و شاید سکوت کند یا به اجبار خواسته شما را انجام دهد اما اندکی بعد کودک همه چیز را فراموش می‌کند؛ به غیر از فریادی که می‌شنود و می‌آموزد که خودش هم در مواقع ضروری می‌تواند فریاد بکشد و به این ترتیب به خواسته‌اش برسد.
۲)کودکم به حرفم گوش نمی‌دهد
به یاد داشته باشید باید به گونه‌ای رفتار کنید که دوست دارید فرزندتان آنگونه باشد. همواره با کودکتان آرام و با احترام صحبت کنید و رفتار عصبی و تند نداشته باشید. شوخی و خنده و حتی لحن طنز در مورد کودکان و نوجوانان بسیار اثرگذار است و موجب می‌شود تا فرزندتان کاری را که از او خواسته‌اید، انجام دهد.
۳)برایش دلیل بیاورید
اگر کودکتان کمی بزرگتر است، از احساساتتان برایش توضیح دهید و بگویید به چه دلیل انتظار دارید تا او خواسته تان را عملی کند. اگر کودک حاضر نمی‌شود کاری را که از او خواسته‌اید انجام دهد، با او از در منطق وارد شوید و دلیلش را با مهربانی و ملایمت برایش توضیح دهید. او باید بداند چرا کار خاصی را که دوست ندارد، باید انجام دهد.
۴)هرگز کودکتان را با دیگر کودکان مقایسه نکنید
این کار نتیجه عکس میدهد و موجب می‌شود کودکتان احساس خجالت و سرخوردگی کند. کودکان از اینکه با همسالانشان مقایسه شوند، متنفرند. به یاد داشته باشید انسان‌ها در هر سنی که باشند، با یکدیگر متفاوتند و هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند؛ پس مقایسه کردن، هیچ تاثیر مثبتی در روابط میان شما و فرزندتان ندارد و تنها موجب می‌شود تا میان شما فاصله بیشتری به وجود آید. می‌توانید کمی بیشتر با علایق فرزندتان آشنا شوید و با استفاده از آنها فرزندتان را به انجام کارهای مختلف تشویق کنید.
۵)خواسته‌هایتان را با لحن کودکانه مطرح کنید
یعنی مانند کودکان صحبت کنید. این تفاوت در رفتار و گفتار شما موجب می‌شود توجه فرزندتان بیشتر جلب شود و چون از اینگونه لحن صحبت لذت می‌برد و تکرار آن را دوست دارد،کاری را که از او خواسته‌اید قطعا انجام میدهد.
کودکان از گروه همسالان و هر فردی که بیشتر شبیه آنها باشد، بیشتر الگوبرداری می‌کنند و حرف شنوی دارند. شما با نظرات کودکتان آشنا هستید و زمانی که کاری از او می‌خواهید، می‌توانید با توجه به نظرات و عقاید او برایش دلیل بیاورید و او را قانع کنید.
زمانی که کودک نقاط مشترکی میان خود و والدینش می‌بیند، بیشتر به حرف‌های آنها گوش میدهد و حتی سعی می‌کند به والدین خود نزدیک تر شود.
۶)خودتان حرف گوش دهید و آرام باشید
فرزندتان از شما الگوبرداری می‌کند و زمانی که می‌بیند شما با همسرتان یا خود او آرام و مؤدب صحبت می‌کنید و وقتی کاری از شما خواسته شود آن را انجام می‌دهید، می‌آموزد که مانند شما رفتار کند.
۷)کمتر «نه» بگویید
نه گفتن‌های مکرر به کودک، میان شما و فرزندتان فاصله ایجاد می‌کند؛ شاید شما می‌خواهید فرزند بسیار مؤدب و نمونه‌ای تربیت کنید اما هر چه بیشتر با او مخالفت می‌کنید، این کار را بهتر به او آموزش می‌دهید و در نتیجه بیشتر شاهد مخالفت و بدرفتاری‌های فرزندتان خواهید بود.
سعی کنید پاسخ‌های مثبت را با پاسخ‌های منفی جایگزین کنید؛البته این نکته به هیچ وجه به این معنی نیست که شما باید تمام خواسته‌های فرزندتان را عملی کنید. در رفتارتان متعادل باشید، نه همیشه مثبت و نه همیشه منفی.
اگر صبح فرزندتان از شما درخواست کرد که با دوستانش بازی کند و شما صلاح نمی‌دانستید، می‌توانید به او بگویید الان نمی‌توانی با دوستانت بازی کنی اما بعداز ظهر و بعد از انجام تکالیفت می‌توانی این کار را انجام دهی.
۸)با او ارتباط برقرار کنید
راه هایی را بررسی کنید که منجر به برقراری ارتباط با فرزندتان می‌شود؛ لحن صحبت و نوع کلمات و حتی زبان بدن شما تاثیر مهمی در روابط شما با فرزندتان دارد؛ پس باید با لحن ملایم و صدایی آرام صحبت کنید، لبخند بزنید و مهربان باشید.
زمانی که کاری از فرزندتان می‌خواهید، از فاصله دور با او صحبت نکنید، نزدیک او بروید و در حالی که او را نوازش می‌کنید، درخواستتان را مطرح کنید و از کلمات و جملات ساده و کوتاه استفاده کنید و با کنایه و پیچیده صحبت نکنید. زیرا کودک شما جملات ساده را متوجه می‌شود نه جملات پیچیده و کنایه آمیز را.
اگر فرزندتان کاری را که از او خواسته‌اید انجام نداد، غر نزنید؛ بلکه طوری وانمود کنید که احساس می‌کنید او انجام آن کار را فراموش کرده است؛ پس بار دیگر با لحن خوب و آرام درخواستتان را مطرح کنید.
بدون شک رعایت نکات ذکر شده، ارتباط شما با کودکتان را بهبود می‌بخشد و موجب می‌شود او بیشتر به حرف‌های شما گوش دهد و خواسته شما را عملی کند.
همه والدین آرزو دارند که کودکان مودب و با نزاکت داشته باشند. در تربیت کودک محیط و اطرافیان او تاثیر بسزایی دارند. با انجام رفتاری درست، برقراری روابط عاطفی مناسب با کودکان و از همه تاثیر گذار تر عشق ورزیدن به کودک می‌توانیم کودکی مودب داشته باشیم.
اگرچه هیچ گاه نباید به صورت کمال گرایانه به این مساله نگریست. به عبارت دیگر هیچ گاه نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم رفتار کودکمان کاملا بی عیب و نقص باشد؛ زیرا همان گونه که قبلا اشاره کردیم محیط نیز در این بین نقش مهمی ایفا می‌کند.
با انتخاب محیط مناسب، رسانه مناسب برای کودک، اعمال شیوه‌های تربیتی صحیح می‌توان تاثیر برخی از عوامل مخرب محیطی را کاهش داد و به حداقل رساند .
رفتار فرزند شما بازتاب رفتار شما است. وقتی که خود شما پایه و اساس رفتارهای خوب و انسانی را درک کرده باشید، مسلما این امر به شما کمک می‌کند، فرزندی مودب و با رفتارهای مناسب پرورش دهید؛ چراکه به طور کلی رفتار خوب از ابزارهای لازم برای افراد جهت زندگی جمعی است.
۹) انتظار احترام داشته باشید و این انتظار را در کودک خود پرورش دهید
چه باور کنید و چه نکنید از همان بدو تولد کودک شما در حال یادگیری است و شما در حال آموزش دادن به او هستید . اینکه می‌پرسید چگونه با نوزاد خود صحبت کنیم ؟ به همین منوال است.
واقعیت این است که ریشه رفتارهای خوب، احترام گذاشتن به دیگری است و ریشه احترام گذاردن به دیگری به نوعی حساسیت آموزی است. حساسیت آموزی بدین معنی که به کودک یاد بدهیم به گونه‌ای رفتار کند که انتظار احترام به خودش را در دیگران به وجود بیاورد. این رفتار، یعنی حساسیت آموزی یکی از مسائل ارزشمندی است که شما می‌توانید به فرزند خود انتقال دهید و این از همان بدو تولد شروع می‌شود.
۱۰) آموزش کلمات مودبانه به کودک
اینکه می‌پرسید چگونه با با فرزندمان دوست باشیم و یا چگونه با کودکان رفتار کنیم می‌توانید از همان ابتدای تولد کلمات مودبانه را به کودک بیاموزید؛ حتی زمانی که فکر می‌کنید آنها معنی کلمات شما را نمی‌فهمند. شما با رفتار مودبانه‌ای خود از همان بدو تولد، ادب را در نوزاد و کودک خود نهادینه می‌کنید. بدین ترتیب؛ ادب داشتن و مودب بودن به گونه‌ای با او عجین شده و ملکه ذهن و رفتارش می‌شود.
۱۱) الگوی فرزندان خود باشید
برای کودک خود الگو باشید بدین معنی که او را با کلمات بسیار مودبانه آن گونه که با یک بزرگسال صحبت می کنید مورد خطاب قرار دهید .
۱۲) به آنها یاد دهید که اسم افراد را مودبانه و در عین حال صمیمانه بیان کنند
مثلا اگر می خواهند از کسی در خواست کنند مخاطب را با اسم او صدا بزنند . اینگونه یاد می گیرند جملات امری صرف به کار نبرند بلکه جملات خواهشی را بیاموزند و به کار ببرند . مثلا بگویند: علی جان! لطفا این کار را برایم انجام می‌دهی؟ یا مادر لطفا آن بالش را به من می‌دهی؟
۱۳) از کودک قدردانی کنید
مثلا زمانی که کودک کاری برای شما انجام میدهد از او تشکر کنید یا برای او یک هدیه بخرید . به این ترتیب شما به فرزند خود مهارت های اجتماعی را یاد می دهید .
۱۴) کودک را وادار به انجام کاری نکنید
شما می‌توانید از زبان به عنوان مهارتی برای متقاعد کردن کودکتان استفاده کنید نه اینکه او را به زور به انجام کاری وادار کنید؛مثلا قبل از اینکه درخواستتان را بیان کنید یک کلمه لطفا، خواهشا قبل از آن بگذارید. چگونه دستور دادن به کودک بسیار مهم است.
۱۵) مودبانه تذکر دهید
اگر کودکتان خطایی می‌کند، مستقیما به چشمان او نگاه کنید و با صدایی نرم و آهسته به او بفهمانید که کارش اشتباه بوده است؛ صمیمی و در عین حال محکم با کودک صحبت کنید.
اطاعت کردن کودک از شما می‌تواند به همین سادگی باشد. به این ترتیب ادب شما به او می‌آموزد او برای شما ارزشمند است و شما می‌خواهید او را متوجه اشتباهی که مرتکب شده است، بکنید. هرگز این احساس را به کودک منتقل نکنید که سریعا در پی تنبیه کودک برمی‌آیید.
دقت کنیم! کودک حساس به معنایی که در بالا گفتیم بالطبع کودکی محترم خواهد شد؛ زیرا برای احساسات دیگری ارزش قائل است و کسی که برای احساسات دیگران احترام قائل باشد، طبعا خودش انسان خوش رفتاری خواهد بود که ادب او خلاقانه و از ته دل است.
نظرات