نان بربری نوعی نان است که پخت آن در ایران مرسوم است و به هر دو شیوهٔ سنتی و صنعتی تولید می‌شود.
نام این نان برگرفته از نام ایل بربر (هزاره) است که در مرز بین ایران و افغانستان زندگی می‌کردند. در اواخر دوران قاجار چند بربر پخت این نان را در تهران آغاز کردند و آن را رواج دادند.
طعم و بوی ویژه این نان ناشی از استفاده از ترکیب آب و مقدار کمی خمیر مایه است که پیش از پخت به وسیلهٔ نانوا روی خمیر نان مالیده می‌شود.
همچنین گاهی در حین پخت این نان مقداری کنجد به آن اضافه می‌گردد
نان هم ماننده هر ماده غذایی دیگری ممکن است مضراتی داشته باشد. در مطلب قبل درباره مضرات نان بربری و اینکه چگونه این نان می‌تواند باعث افزایش وزن شما شود؟ صحبت کردیم. در ادامه این مطلب به مضرات نان بربری برای معده می‌پردازیم.
نان بربری یک نوع نان سنتی و محبوب است که در بسیاری از کشورها مصرف می‌شود. به طور کلی این نان از جوانه‌های گندم ساخته می‌شود و معمولاً با آرد گندم کامل تهیه می‌شود که حاوی مواد مغذی بیشتری نسبت به آرد سفید است.
اما امروزه اغلب دیگر آن را با نان کامل نساخته و از آرد سفید برای تهیه آن استفاده می‌کنند. به همین دلیل فواید آن جای خود را به مضرات فراوان داده است.
به طور کلی می‌توان گفت، افرادی که در روده‌هایشان سُده یا گرفتگی در عروق وجود دارد، یعنی مبتلا به انسداد لوله گوارشی هستند، نان گندم برایشان مناسب نیست و ممکن است با مصرف آن، این عارضه در آنها تشدید شود.
یعنی افرادی که هضم مناسبی ندارند، به طور کلی مصرف نان برایشان مناسب نبوده و مشکلات معده آنها را افزایش می‌دهد. اما به طور اختصاصی ببینیم مصرف مضرات نان بربری برای معده چیست؟
مضرات نان بربری برای معده
مطابق با مطالعات علمی، مصرف نان بربری برای بسیاری از افراد بدون هیچ اثر مضری است. اما برخی مشکلات مربوط به معده ممکن است توسط نان بربری تشدید شوند.
امروزه نان بربری از آرد سفید تهیه می‌شود که فاقد سبوس است. سبوس بخش مغذی آرد است که حاوی فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. حذف سبوس از آرد باعث می‌شود که نان بربری کالری بیشتری داشته باشد و زودتر هضم شود.
همچنین آرد سفید فاقد فیبر است و فیبر برای سلامت دستگاه گوارش ضروری است و به هضم غذا کمک می‌کند. کمبود فیبر در نان بربری می‌تواند باعث مشکلات گوارشی مانند نفخ، یبوست و اسهال شود.
یک نان خوب باید قابل‌هضم بوده و بافت پوک و غیرمتراکم داشته و نیز دارای ارزش غذایی بالایی باشد. به علاوه، قابلیت ماندگاری و نگهداری خوبی را نیز دارا باشد و به سرعت بیات نشود.
به طور کلی نان بربری دیر هضم بوده و در رود تولید گاز و نفخ می‌کند. همچنین مصرف نان بربری در برخی از افراد سبب ترش کردن معده می‌شود.
علاوه بر این، نان بربری معمولاً با نمک زیاد تهیه می‌شود. نمک زیاد می‌تواند باعث افزایش فشار خون و سایر مشکلات سلامتی شود.
برخی مضرات نان بربری برای معده وجود دارد که در ادامه توضیح داده شده است:
۱. مشکلات گوارشی
مصرف نان بربری ممکن است در برخی افراد مشکلات گوارشی مانند نفخ، سوء هاضمه و دل درد ایجاد کند. این مشکلات ممکن است به دلیل حاوی بیش از حد الیاف یا گلوتن باشد.
۲. حساسیت به گلوتن
نان بربری حاوی گلوتن است که افرادی که به گلوتن حساس هستند یا دارای نوروموتور زائیده از گلوتن هستند، ممکن است به نان بربری حاوی گلوتن حساسیت نشان دهند. این می‌تواند در افرادی که به آن حساسیت دارند، مشکلاتی مانند نفخ، سوزش، سردرد، اسهال و تهوع را ایجاد کند.
۳. مشکلات جذب مواد مغذی
برخی افراد ممکن است به دلیل وجود فیتات در نان بربری، مشکلاتی در جذب مواد مغذی مانند آهن و روی داشته باشند.
۴. احتمال سخت پخت شدن
نان بربری ممکن است به دلیل سنگینی ساختار و ضخامت آن در معده سخت پخت شود. این می‌تواند باعث مشکلاتی مانند سفتی معده، سنگینی و احساس اشباع شود.
مضرات نان بربری برای معده و مشکلات گوارشی
نان بربری از آرد سفید تهیه می‌شود که فاقد سبوس است. سبوس یکی از مهم‌ترین اجزای گندم است که حاوی فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. فیبر نقش مهمی در هضم غذا و سلامت دستگاه گوارش دارد.
نان بربری می‌تواند باعث بروز مشکلات گوارشی مختلفی در افراد شود.
این مشکلات گوارشی و مضرات نان بربری برای معده می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
نفخ: نان بربری فاقد فیبر است و فیبر برای هضم غذا ضروری است. کمبود فیبر در نان بربری می‌تواند باعث نفخ شود.
یبوست: نان بربری فاقد فیبر است و فیبر برای نرم شدن مدفوع و تسهیل حرکات روده ضروری است. کمبود فیبر در نان بربری می‌تواند باعث یبوست شود.
اسهال: نان بربری فاقد فیبر است و فیبر برای جذب آب و جلوگیری از اسهال ضروری است. کمبود فیبر در نان بربری می‌تواند باعث اسهال شود.
گاز معده: نان بربری فاقد فیبر است و فیبر برای کمک به جذب گاز در روده ضروری است. کمبود فیبر در نان بربری می‌تواند باعث تولید گاز معده شود.
حساسیت: برخی افراد به آرد گندم حساسیت دارند. مصرف نان بربری در این افراد می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک مانند خارش، تورم و مشکلات گوارشی شود.
افرادی که مشکلات گوارشی دارند، بهتر است از مصرف نان بربری خودداری کنند، چرا که در افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی، مانند زخم معده، رفلاکس معده و روده، مصرف نان بربری می‌تواند علائم بیماری را تشدید کند.
علاوه بر این، نان بربری معمولاً با روغن زیاد پخته می‌شود. مصرف زیاد روغن می‌تواند باعث افزایش وزن و چاقی شود که خود از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت و سایر بیماری‌های مزمن است.
در نتیجه، مصرف نان بربری برای افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی، حساسیت غذایی و چاقی توصیه نمی‌شود. همچنین، بهتر است از مصرف نان بربری سوخته که حاوی ماده سمی آکریلامید است، خودداری شود.
برای کاهش مضرات نان بربری برای معده، می‌توان آن را با مواد غذایی حاوی فیبر مانند سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل مصرف کرد. همچنین می‌توان از نان بربری سبوس‌دار استفاده کرد که فیبر بیشتری دارد.
چگونه نان بربری می‌تواند باعث سوءهاضمه و ورم معده شود؟
نان بربری، مانند بسیاری از نان‌های دیگر، می‌تواند در برخی افراد باعث سوءهاضمه و ورم معده شود. این مشکلات می‌توانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند. در واقع نان بربری ممکن است به دلیل موارد زیر باعث سوء هاضمه و ورم معده شود:
۱. الیاف بالا
نان بربری معمولاً با آرد گندم کامل تهیه می‌شود که حاوی الیاف بالایی است. الیاف می‌تواند به تسهیل حرکت مواد غذایی در سیستم گوارشی کمک کند، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث مشکلات گوارشی شود. برخی از این مشکلات شامل نفخ، سوء هاضمه و ورم معده می‌شوند.
۲. گلوتن
نان بربری حاوی گلوتن است، یک پروتئین که در گندم و برخی از دیگر غلات یافت می‌شود. برخی افراد حساسیت یا ناراحتی گوارشی نسبت به گلوتن دارند که می‌تواند باعث سوء هاضمه، ورم معده، اسهال، تهوع و دیگر مشکلات گوارشی شود.
۳. مصرف بیش از حد
مصرف بیش از حد هر نوع غذا، از جمله نان بربری، می‌تواند باعث سوء هاضمه و ورم معده شود. این به خصوص در صورتی است که بدن شما به مقدار زیادی غذا که باید هضم شود، عادت نکرده باشد.
کاهش احتمال سوء هاضمه
برای کاهش احتمال سوء هاضمه و ورم معده ناشی از مصرف نان بربری، می‌توانید روش‌های زیر را امتحان کنید:
– مصرف متعادل: سعی کنید مقدار مناسبی از نان بربری را مصرف کنید و از مصرف بیش از حد آن خودداری کنید.
– استفاده از نان بدون گلوتن: اگر به گلوتن حساسیت دارید، می‌توانید از نان بربری بدون گلوتن استفاده کنید.
– مصرف آرام و با دقت: سعی کنید غذاهای خود را به آرامی و با دقت بخورید. این می‌تواند به کاهش سرعت هضم کمک کند و احتمال سوء هاضمه و ورم معده را کاهش دهد.
به یاد داشته باشید که اگر شما مشکلات گوارشی مداوم یا شدید دارید، باید با پزشک خود مشورت کنید.
چگونه نان بربری می‌تواند باعث مشکلات جذب مواد مغذی شود؟
نان بربری، مانند بسیاری از دیگر محصولات غلات، می‌تواند حاوی مقداری از ماده‌ای به نام “فیتات” یا “فیتیک اسید” باشد. فیتات یک فسفات آلی است که به طور طبیعی در برخی از دانه‌ها، بذرها، حبوبات و آجیل‌ها یافت می‌شود.
این ماده می‌تواند با مواد معدنی مانند آهن، روی، کلسیم و منیزیم در معده بسته شود و باعث شود که بدن نتواند آنها را به خوبی جذب کند. این می‌تواند منجر به کمبود این مواد معدنی در بدن شود. برای کاهش میزان فیتات در نان بربری و افزایش جذب مواد مغذی، می‌توانید چندین روش را امتحان کنید:
۱. خیس کردن: خیس کردن آرد گندم قبل از پخت نان بربری می‌تواند به کاهش میزان فیتات کمک کند. این روش باعث می‌شود فیتات‌ها به آب منتقل شوند و سپس با آب خارج شوند.
۲. استفاده از مخمر یا باکتری‌های مفید: برخی از مخمرها و باکتری‌های مفید می‌توانند فیتات را تجزیه کنند. بنابراین، استفاده از آنها در فرایند پخت نان بربری می‌تواند به کاهش میزان فیتات کمک کند.
۳. استفاده از مواد معدنی خاص: برخی از مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم و زینک می‌توانند با فیتات بسته شوند و جلوی جذب آن توسط بدن را بگیرند. بنابراین، افزودن این مواد معدنی به نان بربری می‌تواند به کاهش میزان فیتات کمک کند.
به یاد داشته باشید که این روش‌ها می‌توانند به کاهش میزان فیتات در نان بربری کمک کنند، اما احتمالاً نمی‌توانند آن را کاملاً از بین ببرند. بنابراین، اگر شما نگران جذب مواد مغذی هستید، ممکن است بخواهید با یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا بتوانید برنامه غذایی مناسبی را تهیه کنید.
نکات کاهش مضرات نان بربری برای معده
برای کاهش مضرات نان بربری برای معده، می‌توانید موارد زیر را رعایت کنید:
نان بربری را با غذاهای سالم و فیبردار مصرف کنید.
نان بربری را با روغن کم یا بدون روغن پخته کنید.
در صورتی که به گلوتن حساسیت دارید، از نان بربری بدون گلوتن استفاده کنید.
در صورت ابتلا به بیماری‌های گوارشی، از مصرف نان بربری خودداری کنید.
اگر مبتلا به حساسیت غذایی یا چاقی هستید، از مصرف نان بربری خودداری کنید.
قبل از مصرف نان بربری، آن را به مدت چند ساعت خیس کنید تا فیتات‌ها کاهش یابند.
مصرف نان بربری را با مقدار مناسبی انجام دهید و از مصرف بیش از حد آن خودداری کنید.
یا اینکه ممکن است با مصرف آنزیم‌های گوارشی قبل از مصرف نان بربری، مشکلات گوارشی را کاهش دهید.
نان بربری را به صورت تازه و بدون افزودن روغن زیاد مصرف کنید. نان بربری سوخته حاوی ماده سمی آکریلامید است.
در اینجا چند جایگزین سالم برای نان بربری آورده شده است:
نان سنگک
نان جو
نان سبوس‌دار
نان رژیمی
این نان‌ها حاوی سبوس هستند که برای سلامت معده مفید است.
به هر حال، قبل از تغییر در رژیم غذایی خود و مصرف نان بربری، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید تا بهترین راهکار برای شما را مشخص کنند.
این دو مطلب را بخوانید
نظرات