۳ عکس زیرخاکی از شیراز ۱۲۰ سال پیش که عتیقه اند

در این گزارش ۳ عکس قدیمی شیراز در دوران قاجار را مشاهده می کنید که قدمت آنها به ۱۲۰ سال پیش میرسد.

به گزارش اول فارسکریمخان زند پس از انتخاب شیراز به عنوان پایتخت زندیان و پیش از استقرارش در این شهر، ساخت و ساز بناهای حکومتی را آغاز کرد. تأسیساتی چون ارگ، باغ نظر، دیوانخانه، میدان توپخانه، میدان طویله، میدان وکیل، میدان نعلبندان، میدان نقاره خانه، نقاره خانه، سربازخانه، قورخانه، جبه خانه، ضرابخانه و اصطبل خاصه در پایتخت جدید ساخته شد. بناهای شکوهمند عمومی چون بازار، آب انبار، مسجد و حمام وکیل در اطراف آن احداث شد.

عمارت سردر دیوانخانه:
دیوانخانه در شمال میدان توپخانه قرار داشت و دارای سه بخش: عمارت سردر در تعامل با میدان توپخانه، میانسرا با حوضی در میان و بنای اصلی دیوانخانه بود.

عمارت سردر در دوره پهلوی برای ساخت ساختمان اداره پست جدید تخریب شد.
ساختمان اداره پست نیز در دهه هفتاد خورشیدی تخریب شد و در غرب میانسرا ساختمان مخابرات ساخته شد.

میدان توپخانه یا میدان ارگ:

میدان توپخانه از جمله سازه های کریمخانی است که با کارکردی نظامی احداث شد. این میدان می توانست مانعی میان بخش حکومتی شهر یعنی ارگ، دیوانخانه و باغ سلطنتی با بخش عمومی شهر همچون بازار ایجاد کند و یا در عین حال رابطی با امنیت بالا میان آنها باشد. این میدان از ابتدا توپخانه نامگذاری شد؛ ویلیام فرانکلین به نام آن میدان در دوره زندیه اشاره کرده است. دور تا دور این میدان با توپ های دولتی، حجراتی برای استراحت توپچیان و افسران توپخانه در نظر گرفته شد.
در دوره پهلوی اول و پس از تخریب دیوارهای اطراف میدان توپخانه، امتداد دو خیابان از این میدان و نیز ساخت بناهای جدید چون بانک ملی، شهربانی، بانک سپه، بانک بازرگانی و قسمتی از مدرسه شاهپور، این میدان کارکرد اصلی خود را از دست داد و امروزه بخش کوچکی از آن در مقابل ارگ تبدیل به فضای مکث شده است.

میدان نعلبندان و میدان نقاره خانه:
نقاره خانه یا نوبت خانه، بنایی رفیع و باریک بود که بر بالای آن با نواختن موسیقی نظامی توسط نقاره، طبل، دهل و نی لبک، پیام های عمومی و مرتبط با همه مردم شهر اعلام می شد.

از مقایسه توصیفات سفرنامه نویسان عصر زند با قاجاری اینطور استنباط می شود که نقاره خانه زندی با قاجاریه متفاوت بود (نقاره خانه زندی بنایی رفیع و باریک و نقاره خانه قاجاری در واقع عمارت سردر بود). کارستن نیبور زمانی که از باغ نظر دیدن می کرد، عنوان کرده است که در آن سوی حیاط ساختمان بلند و باریکی قرار دارد، بر اساس وجود این بنا، نقاره خانه در رویدادهای طبیعی مانند طلوع و غروب آفتاب و رویدادهای مهم و عمومی سیاسی و اجتماعی مانند اعلام شادی و شفا گرفتن اشخاص نواخته می شد.
سرچشمه: منا قربانی، امیرحسین حکمت نیا، (۱۴۰۱). بناهای حکومتی دوره زندیه در شیراز و کاربری آن ها تا روزگار پهلوی، نشریه پژوهش در هنر و علوم انسانی، ۷(۴۵)، ۳۵-۴۶.

اگر میخواهید عکس قدیمی شیراز را ببینید  اینجا کلیک کنید

شرایط نگهداری و تکثیر گل خورشیدی گیاه همیشه سبز و گلدار آپارتمانی