قلدری چیست؟ انواع قلدری در مدرسه و نشانه‌های آن در کودکان

 دیجی‌کالا مگ : یکی از آسیب‌هایی که در مدارس برای دانش‌آموزان وجود دارد، مورد زورگویی قرار گرفتن و قلدری بعضی از دانش‌آموزان نسبت به بعضی دیگر است. قلدری در مدرسه می‌تواند تاثیرات روانی و فیزیکی متعددی روی دانش‌آموزان داشته باشد و لازم است که نشانه‌های آن را بدانید و در صورت بروز مشکل، برای حل آن اقدام کنید.

قرار است با انواع قلدری، نشانه‌ها و روش‌های مقابله با آن آشنا شوید. پس اگر کودکی دارید که قرار است با آغاز سال تحصیلی به مدرسه برود بد نیست این مطلب را تا آخر بخوانید.

قلدری به عنوان رفتار بد و آزاردهنده‌ای تعریف می‌شود که به طور مکرر در رابطه‌ای رخ می‌دهد که در آن عدم تعادل قدرت وجود دارد. قلدری در مدرسه اشکال مختلفی دارد؛ کلامی، فیزیکی، رابطه‌ای و آزار سایبری. البته قلدری در مدرسه به همین موارد محدود نمی‌شود و ممکن است شکل‌های دیگری هم داشته باشد ولی این اشکال قلدری، رایج‌تر است.

اگرچه مدارس این روزها تلاش بیشتری برای مقابله با قلدری انجام می‌دهند؛ اما والدین هم نقش مهمی در توانمندسازی کودکان برای پیشگیری و توقف آن دارند.

انواع قلدری را بشناسید

در ادامه نکاتی را در مورد نحوه‌ی برخورد با چهار نوع رایج قلدری را بخوانید.

قلدری کلامی

قلدری کلامی یا قلدری با کلمات بی‌رحمانه، شامل مواردی مثل نام‌گذاری با اسم‌های توهین‌آمیز، تهدید و اظهارنظرهای همراه با بی‌احترامی در مورد ویژگی‌های شخصی (ظاهر، مذهب، قومیت، ناتوانی، گرایش جنسی و…) است.

مثال: وقتی کودکی به کودک دیگری می‌گوید: «تو واقعاً چاق هستی، مادرت هم همینطور.»

چگونه علائم را تشخیص دهیم:

کودکان ممکن است در برخورد با این نوع قلدری، منزوی شوند، بدخلقی کنند یا تغییری در اشتهای آن‌ها ایجاد شود. بچه‌ها ممکن است چیزی که آن‌ها را آزار داده به شما بگویند و از شما بپرسند که آیا فکر می‌کنید این مطلب درست است یا خیر.

چه باید کرد:

ابتدا در مورد احترام گذاشتن به فرزندان خود آموزش دهید. از طریق رفتار خود، نحوه‌ی رفتار شایسته با دیگران را به آن‌ها نشان دهید. از معلمان تشکر کنید، دوستان خود را تحسین کنید و با کارکنان فروشگاه مهربان باشید. بر عزت نفس خود تأکید کنید و به فرزندان خود کمک کنید تا نقاط قوت خود را پیدا کنند.

بهترین راهکاری که والدین می‌توانند در این مورد در برابر فرزندان خود به کار ببرند، تقویت اعتماد‌به‌نفس و استقلال فرزندشان است. البته در صورت تشدید مشکل می‌توانند اقدامات لازم را در صورت نیاز پیگیری کنند. در مورد روش‌های ایمن و سازنده که فرزندتان می‌تواند با آن در برابر یک دانش‌‌آموز قلدر قرار بگیرد، صحبت کنید و با او تمرین کنید.

قلدری فیزیکی یا قلدری همراه با ارعاب و تهدید جسمی و تهاجمی، شامل آسیب زدن‌های مکرر، لگد زدن، مسدود کردن راه، هل دادن و لمس کردن به روش‌های ناخواسته و نامناسب است.

مثال: در کلاس، بچه‌ها یکی از دانش‌آموزان را موقع رد شدن، به زمین می‌اندازند.

نحوه تشخیص علائم قلدری در مدرسه :

بسیاری از دانش‌آموزان مخصوصا در سن بالاتر، به والدین خود نمی‌گویند که این اتفاق می‌افتد، بنابراین باید مراقب علائم هشداردهنده‌ی احتمالی مانند بریدگی‌ها و زخم‌های بی‌دلیل، خراش یا کبودی، آسیب دیدن لباس‌ها یا شکایت‌های مکرر از سردرد و معده‌درد باشید.

چه باید کرد:

اگر مشکوک هستید که فرزندتان مورد آزار و اذیت فیزیکی قرار می‌گیرد، یک مکالمه‌ی کاملا معمولی را شروع کنید و بپرسید در مدرسه، هنگام ناهار یا تعطیلات یا در راه خانه چه اتفاقاتی می‌افتد و چه‌کار می‌کند. بر اساس پاسخ‌ها، بپرسید که آیا کسی با او بد رفتار کرده است یا نه. سعی کنید احساسات خود را کنترل کنید. داشتن ارتباط مداوم و البته راحت با فرزندتان کمک می‌کند که او راحت‌تر و زودتر، مشکلات خود را بازگو کند. داشتن رابطه‌ی خوب با معلم‌ها و مشاور مدرسه هم کمک‌کننده است.

حتما تاریخ و زمان وقوع حوادث مرتبط با زورگویی، پاسخ افراد درگیر و اقدامات انجام شده را مستند کنید. با والدین دانش‌آموز یا دانش‌آموزان قلدر تماس نگیرید تا خودتان مسائل را حل کنید. اگر کودک شما همچنان از نظر جسمی آسیب می‌بیند و شما به کمک‌های بیشتری فراتر از کمک مدرسه نیاز دارید، با مجری قانون تماس بگیرید. قوانینی برای مقابله با قلدری و آزار و اذیت وجود دارد و برای مواردی است که نیاز به اقدام اصلاحی فوری دارد.

قلدری رابطه‌ای

قلدری رابطه‌ای، یا قلدری با روش‌های طردکننده، شامل ممانعت کردن عمدی از یک فرد از پیوستن یا عضویت در یک گروه است؛ خواه سر میز ناهار، بازی، ورزش یا فعالیت‌های اجتماعی باشد.

مثال: گروهی از دختران کلاس مدام در مورد برنامه‌هایشان برای آخر هفته صحبت می‌کنند و عکس‌هایشان را به اشتراک می‌گذارند و با یکی از اعضای جدید یا دعوت‌نشده‌ی گروه، طوری رفتار می‌کنند که انگار وجود ندارد.

چگونه علائم قلدری را تشخیص دهیم:

مراقب تغییرات خلقی، کناره‌گیری از گروه همسالان و تمایل بیشتر از حد معمول به تنهایی، باشید. دختران بیشتر از پسران در معرض محرومیت اجتماعی، ارعاب غیرکلامی یا عاطفی هستند. درد ناشی از این قلدری می‌تواند به اندازه‌ی قلدری فیزیکی آسیب‌زا باشد و حتی بیشتر طول بکشد.

چه باید کرد:

صحبت کردن با فرزندانتان را در مورد اینکه روزشان چگونه گذشته، به یک روال همیشگی تبدیل کنید. به آن‌ها کمک کنید چیزهایی را در مدرسه پیدا کنند که آن‌ها را خوشحال می‌کند. به ویژگی های مثبت آن‌ها اشاره کنید و مطمئن شوید که می‌دانند افرادی در اطرافشان وجود دارد که آن‌ها را از ته دل دوست دارند و به او اهمیت می‌دهند. روی رشد استعدادها و علایق آن‌ها در موسیقی، هنر، ورزش و فعالیت‌های بعد از مدرسه تمرکز کنید تا فرزندانتان خارج از مدرسه، روابط محکمی برای خود ایجاد کنند.

آزار و اذیت سایبری یا قلدری در فضای مجازی شامل ایجاد مزاحمت برای شخصی با انتشار کلمات زشت، دروغ‌ها و شایعات نادرست از طریق ایمیل، پیام‌های متنی و پست‌های رسانه‌های اجتماعی است. پیام‌های جنسیتی و نژادپرستانه که فضایی خصمانه ایجاد می‌کنند، حتی زمانی که مستقیماً فرزند شما را هدف قرار نمی‌دهند می‌توانند در دسته‌ی زورگویی سایبری قرار بگیرند.

چگونه علائم را تشخیص دهیم:

مراقب باشید و بررسی کنید که آیا فرزند شما زمان بیشتری را به صورت آنلاین می‌گذراند و بعد از آن، غمگین و مضطرب است؟ حتی اگر او در حال خواندن چیزهای دردناک در کامپیوتر، تبلت یا گوشی خود است، اما ممکن است این تنها راه تعاملات اجتماعی او باشد. اگر مشکل خواب دارد، ترجیح می‌دهد که در خانه بماند یا از فعالیت‌هایی که زمانی دوست داشت، کناره‌گیری می‌کند، ممکن است نشانه‌هایی از مورد آزار قرار گرفتن باشد.

چه باید کرد:

تقریبا نمی‌توانید کنترلی روی اعمال دیگران در اینترنت داشته باشید. پیام‌ها و پست‌های آزار دهنده در کسری از ثانیه منتشر و پخش می‌شوند. تنها کاری که می‌توانید بکنید این است که برای استفاده از اینترنت، محدودیت‌هایی تعیین کنید. در مورد محدودیت‌های زمانی متناسب با سن، با فرزند خود به توافق برسید. قبل از استفاده‌ی فرزندان‌تان از سایت‌ها، برنامه‌ها و دستگاه‌های دیجیتال پرطرفدار، حتما خطرات آن را بشناسید. به فرزندان خود بگویید که فعالیت‌های آنلاین آن‌ها را زیر نظر خواهید داشت. به آن‌ها بگویید که اگر مزاحمت سایبری را تجربه کردند، نباید با آن تعامل داشته باشند، پاسخ دهند یا برای کسی بفرستند.

در عوض، آن‌ها باید به‌اندازه‌ای با شما صمیمی باشند که این آزارها را به شما اطلاع دهند تا بتوانید پیام‌های توهین‌آمیز، از جمله تاریخ و زمان دریافت آن‌ها را ثبت کنید. زورگویی سایبری را به مدرسه و ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین گزارش دهید. اگر آزار و اذیت سایبری به تهدید و پیام‌های صریح جنسی تشدید شد، با مجری قانون نیز تماس بگیرید.

اگر فرزندتان در مورد آزار و اذیت شدن خود یا مورد آزار و اذیت شخص دیگری به شما اطلاع داد، از او حمایت کنید. شجاعت او را به خاطر گفتن این حرف تحسین کنید و بدون عصبانی شدن و قضاوت کردن، اطلاعات مورد نیاز را جمع‌آوری کنید.

همیشه با قلدری، به‌ویژه اگر شدید یا مداوم شود، ابتدا با معلم یا مدیر فرزندتان تماس بگیرید تا وضعیت را زیر نظر بگیرند.

انواع دیگر قلدری در مدرسه

غیر از مواردی که عنوان کردیم ممکن است در محیط مدرسه انواع دیگر قلدری هم دیده شود که رواج کمتری دارند. مثلا:

قلدری جنسی

قلدری جنسی شامل اعمال مکرر، مضر و تحقیرآمیز است که فرد را از نظر جنسی هدف قرار می‌دهد. به عنوان مثال می‌توان به حرکات مبتذل، لمس ناخواسته، پیشنهادهای جنسی و بیان کردن مطالب مستهجن اشاره کرد. یک دانش‌آموز قلدر ممکن است در مورد ظاهر، جذابیت، رشد جنسی یا فعالیت جنسی همسالانش اظهارنظر رکیکی داشته باشد.

این مطالب را بخوانید

قلدری پیش‌داورانه

این نوع قلدری بر اساس تعصباتی است که نوجوانان و جوانان نسبت به نژادها، مذاهب یا گرایش‌های جنسی متفاوت دارند. این نوع قلدری می‌تواند تمام انواع دیگر قلدری را در بر گیرد. وقتی قلدری تعصب‌آمیز رخ می‌دهد، بچه‌ها افرادی را که با آن‌ها متفاوت هستند مورد هدف قرار می‌دهند و آن‌ها را با رفتار نادرست خود متمایز می‌کنند.

اغلب اوقات، این نوع قلدری شدید است. هر زمان که کودکی به دلیل تمایلات جنسی، نژاد یا مذهب خود مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرد، باید از طریق مدرسه و در صورت لزوم مراجع قضایی پیگیری شود.

قلدری در مدرسه یکی از آسیب‌هایی است که باید دانش‌آموزان را برای آن آماده کنید. فرزندان خود را با اعتمادبه‌نفس بار بیاورید. با آن‌ها رابطه‌ی صمیمانه‌ای برقرار کنید تا بچه‌ها شما را بهترین مشاور خود بدانند و از مطرح کردن مسائل خود واهمه نداشته باشند. از آن‌ها بدون خشم و پیش‌داوری حمایت کنید. در مراحل ابتدایی از طریق مدیران و مسئولان مدرسه، مشکل را پیگیری کنید. در موارد بسیار شدید، شاید مراجعه به مراجع قضایی هم نیاز باشد.