آنچه باید درباره دندان درآوردن نوزاد،علائم، مراحل و راهکارهای آن بدانید

بهترین زمان دندان درآوردن نوزاد چه زمانی است؟ علائم دندان درآوردن نوزاد چیست و چه راهکاری برای مدیریت آن وجود دارد؟ چه راه ایمنی برای کاهش درد دندان درآوردن نوزاد وجود دارد؟ آیا ماساژ لثه‌ها برای کاهش درد دندان درآوردن نوزاد موثر است؟ ترتیب درآوردن دندان نوزاد چگونه است؟ اگر شما هم والد یا از مراقبین یک نوزاد باشید، احتمالا این سوالات ذهن شما را نیز به خود مشغول کرده است. در طی نگه‌داری از نوزاد ممکن است برایتان سوال شود که چه وضعیتی در مورد دندان درآوردن نوزاد غیرطبیعی بوده و مراقبت از دندان نوزاد چگونه صورت میگیرد.

در این نوشتار اول فارس ، به تشریح این موضوع و نکات پیرامون آن می‌پردازیم.

دندان درآوردن نوزاد، فرآیندی طبیعی و مورد انتظار

دندان دراوردن نوزاد یک فرآیند فیزیولوژیکی طبیعی و پیچیده است که نقطه عطف رشدی قابل توجهی را در نوزادان و کودکان خردسال نشان می‌دهد. برای آگاهی از این مرحله مهم از رشد تکامل کودکان، باید مراحل دندان در آوردن نوزادان را بشناسیم. همچنین باید بدانیم این فرآیند ممکن است با علائمی همراه باشد که چندان خوشایند کودکان و مراقبین آن‌ها نبوده و نیاز به توجه و مراقبت دارد.

دندان درآوردن نوزاد: چه زمانی مناسب است؟

وقت دندان دراوردن نوزاد چه زمانی است؟ دیر دندان درآوردن نوزاد نشانه چیست؟  دندان درآوردن معمولاً در حدود سن ۶ ماهگی آغاز می‌شود، اگرچه تنوع قابل توجهی در میان کودکان مختلف وجود دارد. علت زود دندان درآوردن نوزاد نیز می‌تواند همین تنوع باشد. در برخی از نوزادان ممکن است در حدود ۳ ماهگی، دندان‌ها به صورت زودهنگام شروع به رشد کنند. در حالی که برخی دیگر ممکن است تا تولد یک‌سالگی یا بعد از آن، رویش دندان را تجربه نکنند. ترتیب رویش دندان نوزاد به چه صورت است؟ این فرآیند به طور کلی از یک الگوی قابل پیش‌بینی پیروی می‌کند. رویش دندان از دندان‌های پیشین مرکزی پایین شروع شده و سپس با رشد دندان‌های پیشین مرکزی بالا تداوم می‌یابد. در سن سه سالگی، اکثر کودکان مجموعه کاملی از ۲۰ دندان شیری دارند.

دندان درآوردن نوزاد: نگاهی کلی به ترتیب درآمدن دندان‌ها

۶ تا ۱۰ ماهگی: دندان‌های پیشین مرکزی پایین
۸ تا ۱۲ماهگی: درآمدن دندان‌های پیشین مرکزی فوقانی
۹ تا ۱۳ماهگی: درآمدن دندان‌های پیشین جانبی فوقانی
۶ تا ۱۰ ماهگی: درآمدن دندان‌های پیشین جانبی تحتانی
۱۳ تا ۱۹ ماهگی: درآمدن دندان‌های آسیاب اول
۱۶ تا ۲۲ ماهگی: درآمدن دندان‌های‌ نیش
۲۵ تا ۳۳ ماهگی: درآمدن دندان‌های آسیاب دوم
این توالی ممکن است در کودکان مختلف متفاوت باشد. همچنین درجاتی از همپوشانی در زمان رویش چندین دندان به طور همزمان وجود دارد.

فرآیندهای بیولوژیکی دندان درآوردن نوزاد

دندان درآوردن نوزاد شامل چندین مکانیسم بیولوژیکی است. این فرآیند با حرکت دندان از استخوان زیرین آغاز شده که تا سوراخ کردن بافت لثه و خروج از آن، به حرکت خود ادامه می‌دهد. این فرایند و حرکت دندان با ترشح هورمون‌های خاص، از جمله عوامل جذب کننده استخوان که تجزیه بافت استخوانی در مسیر حرکت دندان را امکان‌پذیر می‌سازد، تسهیل می‌شود.

نشانگرهای بیولوژیکی اولیه دخیل در رویش دندان عبارتند از:

سایتوکین‌ها: سایتو‌کین‌ها پروتئین‌های سیگنال‌دهی هستند که پاسخ ایمنی را تعدیل کرده و در التهاب مشاهده شده در لثه در هنگام دندان درآوردن نقش دارند.
ایکوزانوئیدها: اینها مولکول‌های سیگنالی بوده که واسطه التهاب و درد هستند.
علت ریختن آب دهان نوزاد سه ماهه چیست؟ عوامل بالا، در کنار سایر عوامل دخیل در فرآیند خروج دندان از لثه می‌توانند با ایجاد التهاب و درد در لثه، باعث بی‌قراری یا ریختن آب دهان نوزاد شوند.

دندان درآوردن نوزاد: علائم و تجربیات رایج

همانطور که بالاتر اشاره کردیم، در حالی که دندان درآوردن یک فرآیند فیزیولوژیکی طبیعی است، اما می‌تواند برای کودکان ناراحت کننده باشد. علائم رایج مرتبط با دندان درآوردن عبارتند از:

ناراحتی و تورم لثه: وارد آمدن فشار از سمت دندان به لثه، می‌تواند باعث تورم و حساسیت موضعی شود.
ترشح آب دهان: افزایش تولید بزاق می‌تواند پاسخی به تحریک  و درد در دهان باشد.
تحریک‌پذیری یا بی‌قراری: این فرایند می‌تواند منجر به تغییر در خلق و رفتار کودک شود.
میل شدید به گاز گرفتن: نوزاد ممکن است برای کاهش فشار وارد آمده بر لثه خود، میل زیادی داشته باشد که اشیا مختلف را گاز بگیرد.
اختلالات خواب: ناراحتی حاصل از درآمدن دندان ممکن است الگوهای خواب منظم کودک را مختل کند.
تغییر رنگ مدفوع: رنگ مدفوع نوزاد هنگام دندان درآوردن می‌تواند تغییر کند. یکی از نشانه‌های همراه با درآوردن دندان در کودکان می‌تواند تغییر رنگ مدفوع نوزاد به رنگ زرد مایل به سبز باشد.
آیا از علائم دندان درآوردن نوزاد اسهال نیز هست؟ توجه به این نکته مهم است که در حالی که تب و اسهال به طور رایج با دندان درآوردن همراه است، تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که این علائم معمولاً تصادفی بوده و لزوما پیامد مستقیم دندان درآوردن نیستند. اگر کودک شما تب یا اسهال را همزمان با درآوردن دندان تجربه کرد، علل عفونی نیز امکان دارد عامل ایجاد این علائم باشند.

رابطه هوش و دندان درآوردن نوزاد

آیا میان زمان دندان درآوردن نوزاد و هوش او ارتباطی وجود دارد؟ بسیاری از افراد معتقدند کودکانی که زودتر در آوردن دندان را تجربه می‌کنند، متعاقبا عملکرد ذهنی برتری نسبت به سایر همسالان خود دارند که دیرتر دندان در می‌آورند. اگر چه این امر باوری عمومی و نسبتا رایج است، اما شواهد علمی ارتباط واضحی را بین این دو ویژگی نشان نمی‌دهند. در واقع مطالعات نشان داده است که کودکان با هوش برتر نسبت به سایر همسالان خود، لزوما زودتر درآمدن دندان را تجربه نکرده‌اند و IQ بالا در میان کودکان با هر سنی از دندان درآوردن مشاهده شده است.

بیشتر بخوانید:

آیا امکان بارداری و حاملگی بدون دخول وجود دارد؟

نقش استفاده طولانی مدت از آسپرین در پیشگیری از سرطان روده بزرگ

دندان درآوردن نوزاد: مدیریت علائم ناخوشایند همراه

مدیریت علائم همراه با دندان درآوردن بر کاهش ناراحتی و حفظ بهداشت دهان تمرکز دارد. راهکارهای رایج عبارتند از:

حلقه‌های طراحی شده برای گاز زدن نوزادان: این حلقه‌ها سطح محکم و مطلوبی را برای گاز گرفتن کودک فراهم کرده که می‌تواند به کاهش فشار و درد کمک کند.
به کار بردن اقلام سرد: حلقه‌های دندانی سرد (برای چند دقیقه در یخچال گذاشته شود)، قاشق سرد یا پارچه‌های مرطوب تمیز می‌توانند برای کودک تسکین‌دهنده باشند.
ماساژ لثه: فشار ملایم با استفاده از انگشت تمیز بر روی لثه کودک می‌تواند آرامش بخش باشد. اگر ناخن بلند دارید از انجام این کار اجتناب کنید.
تسکین درد: اگر علائم شدید باشد، پزشک ممکن است استامینوفن یا ایبوپروفن را طبق دستورالعمل‌ها و دوز مخصوص سن، برای کودک تجویز کند.
توجه به تغذیه کودک: غذای مقوی برای دندان درآوردن کودک چیست؟ از دادن غذاهای نمکی و شور به کودک پرهیز کنید. ماست شیرین، پنیر صبحانه، تخم‌مرغ هم زده شده یا پوره میوه را می‌توانید به عنوان جایگزین‌های غذایی مقوی در نظر بگیرید.
درآوردن دندان: عوارض احتمالی
در حالی که دندان درآوردن فرآیندی فیزیولوژیک و طبیعی است، گاهی اوقات می‌تواند منجر به عوارض شود، مانند:

عفونت موضعی: ترشح بیش از حد آب دهان می‌تواند منجر به تحریک پوست یا عفونت اطراف دهان شود.
بیماری تب دار: اگرچه مستقیماً ناشی از دندان درآوردن نیست، اما ممکن است دندان درآوردن با سایر بیماری‌های دوران کودکی همزمان باشد و منجر به تشخیص اشتباه شود.
جمع‌بندی
دندان درآوردن نوزاد یک فرآیند فیزیولوژیک و طبیعی در روند رشد و تکامل بوده که با رویش دندان‌های شیری به داخل لثه کودک مشخص می‌شود. این فرایند اغلب از سن ۶ ماهگی و با ترتیب معینی آغاز می‌شود. اما زمان و ترتیب درآمدن دندان در کودکان مختلف می‌تواند متفاوت باشد. این فرآیند می‌تواند با علائم خاصی همراه باشد که برای کودک ناخوشایند است. از جمله این علائم می‌تواند به درد و خارش لثه، بی‌قراری، میل شدید به گاز زدن، تب و اسهال اشاره کرد. با انجام راهکار‌های ساده، مراقبت و شکیبایی، می‌توان این فرآیند طبیعی را پشت سر گذاشت.

منابع:webmd، nhs، medlineplus