چاپ کد خبر: 103939
21 بهمن 1401

تابوت‌های شگفت انگیز مردگان هخامنشیان در گورستان باستانی تخت‌جمشید!

حدود یک قرن پیش گورستانی باستانی در حوالی تخت جمشید یافت شد.قبرستان چشمه در حاشیه شرقی دشت مرودشت و دامنه شیب دار کوه مهر (رحمت)در یک کیلومتری شمال غربی تخت جمشید و درحاشیه راه تخت جمشید به نقش رستم قرار گرفته است.

به گزارش اول فارس  از عکس‌هایی که از همان دوران منتشر شده، می‌توان به تابوت‌های سنگی بسیار دقیق و رسم جالب دفن کردن مردگان در زمان هخامنشیان پی ببریم.

هنگامی که در دهه۱۳۱۰میلادی کاوش‌های تخت جمشید توسط موسسه شرق‌شناسی شیکاگو در حال انجام بود باستان‌شناسان موسسه که تحت سرپرستی اریش اشمیت بودند یک گورستان باستانی در حوالی تخت جمشید را نیز مورد حفاری قرار دادند.

این گورستان به طور اتفاقی در حین عملیات جاده‌سازی در پشت تخت جمشید پای کوه در نزدیکی یک چشمه یافت شد یافت شد به همین دلیل هم نام گورستان چشمه را برایش انتخاب کردند.

گورستان باستانی تخت جمشید 1

آثاری از تدفین مردگان در دوره هخامنشی

قبرستان چشمه در حاشیه شرقی دشت مرودشت و دامنه شیب دار کوه مهر (رحمت) در یک کیلومتری شمال غربی تخت جمشید و درحاشیه راه تخت جمشید به نقش رستم قرار گرفته است.

ایسنا: ، قبرستان تخت‌جمشید، از جمله قسمت‌هایی است که قریب به یکصد سال قبل شناسایی شد و اقداماتی نیز برای پی‌بردن به ابعاد تاریخی آن توسط باستان‌شناسان انجام شد.

گورستان باستانی تخت جمشید 2

افشین یزدانی مسئول تهیه پرونده ثبتی این اثر درفهرست آثارملی ایران در مقدمه این پرونده آورده است:

در خرداد ۱۳۰۹ (ژوین ۱۹۳۹) کارگران راه‌سازی به آثاری از یک قبرستان تاریخی برخورد کردند که محل توسط زنده یاد اریک اشمیت مورد بازدید وکاوش قرار گرفت ودر کتاب «پرسپولیس۲» گزارش این کاوش به چاپ رسید.

به گفته این باستان‌شناس به علت نزدیکی محل قبرستان به چشمه آبی در نزدیکی تخت جمشید، اشمیت این محل را قبرستان چشمه تخت جمشید نامید.

قبرستان چشمه در حاشیه پای کوه رحمت قرار گرفته و آنچه مسلم است تنها بخشی از آن یعنی در حدود ۱۰۰ متر مربع آن کاوش شده است.

گورستان تخت جمشید

کاوش‌ها

در پرونده ثبتی مورد نظر ذکر شده است: تابوت‌های بدست آمده از کاوش‌های محدود، دارای دو قسمت و هریک دارای ۸۰ سانتی متر درازاو۱۸ تا ۲۰ سانتی متر بلندا بودند و همچنین دارای درپوشی از جنس بدنه یعنی سفال ضمخت خاکستری روشن وقرمز قهوه‌ای با تمپر ماسه‌ای بودند.

جهت گیری تابوت‌های بدست آمده که بالاتنه در جهت شمال غربی وپایین تنه جنوب شرقی را نشان می‌داد از جهت آیین تدفین در دوره هخامنشی حایز اهمیت است.

مطالب ذکر شده در پرونده ثبتی این اثر تاکید دارد: این اقدام پژوهشی منجر به کشف ۳۱ تدفین شد که ۲۴ مورد از آن‌ها در تابوت‌های سفالی دوکپه‌ای انجام شده بود و ۹ جسد مرد و ۹ جسد زن در آن‌ها قابل شناسایی بوده است.

با توجه به سخن صریح کاوشگر که در اسناد آمده است: قبرهای بیشتری در خارج از محدوده کاوش قرار دارند و آنچه باعث اهمیت این گورستان می‌شود تاریخ‌گذاری آن به اواخر دوره هخامنشی یا اوایل دوره فراهخامنشی است، به این معنا که اهمیت ویژه‌ای از جهت کیفیت تدفین، مطالعات انسان‌شناسی و اعتقاد و عقاید مردمان بومی و محلی آن دوران را دارا است.

گورستان باستانی تخت جمشید 3

ویژگی‌های تاریخی دشت مرودشت

یزدانی در گزارش خود به ویژگی‌های تاریخی دشت مرودشت پرداخته و نوشته است: دشت حاصلخیز مرودشت با وسعت حدود ۳۰۰کیلومتر مربع به جهت موقعیت طبیعی آب و هوایی مناسب یکی از بهترین و مناسب‌ترین شرایط زیست را برای جوامع کشاورز و دامدار فراهم کرده است.

ارتفاع، میزان بارندگی و سرازیر شدن آب منابع کوهستانی شمال فارس به سوی این دشت که مهمترین آن‌ها رودهای پلوار و کر هستند، همگی باعث تنوع جانوری وگیاهی این منطقه و آمادگی رشد و استقرار جوامع دامپرور و کشاورز در آن شده است.

وی ادامه داده است: وجود بناهای با شکوه وسربلند تخت جمشید در حاشیه شرق این دشت از قرن‌ها گذشته موجب توجه جهان گردان و باستان‌شناسان به این محوطه شده است.

بررسی‌ها وپژوهش‌های باستان‌شناسی از ابتدای قرن بیستم شدت بیشتری به خود گرفت وموجب کشف تعداد زیادی از محوطه‌های پارینه سنگی و نو سنگی چون تل موشکی، جری ب وباکون B و پیش از تاریخی چون تل گپ تل نخودی، باکون الف، لپویی، تل قلعه، شقا و تیموران شد.

سابقه حفاری در دشت مرودشت

این باستان‌شناس آورده است: سابقه بررسی حفاری در دشت مرودشت به سال ۱۹۲۸ می‌رسد که اورل اشتاین هنگام بررسی در بعضی محل‌های بیانگر دوره پیش از تاریخ منطقه اقدام به کاوش بامقیاس بسیار محدود نیز کرد.

از بررسی‌های عمده دیگر می‌توان به بررسی‌ها و کاوش‌های لویی واند نبرگ در فاصله سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۴ و در آخرین دهه ۱۳۳۰ نیز باستان‌شناسان ژاپنی، ایرانی، انگلیسی و آمریکایی کاوش‌هایی اشاره کرد.

از مطالعه‌های مهم دیگر می‌توان به پژوهش‌های ویلیام سامنر بر روی دوره‌ها و مراحل استقرارهای پیش از تاریخ منطقه اشاره کرد.

اهمیت دشت مرودشت از جهت باستان‌شناسی هخامنشی بسیار قابل توجه است، این محل خواستگاه حکومت هخامنشی بوده است.

کشف انشان

کاوش‌های تل ملیان در شمال غربی تخت جمشید موجب آگاهی از آن شده که این محل همان شهر انشان بوده است.

اگر چه انشان از مراکز مهم حکومتی در زمان اجداد کورش بزرگ بوده است داریوش بزرگ نیز ارگ حکومتی خود را در فاصله نه چندان دور از آن در محل پارسه بر پا کرد بحدی بود که اجساد شاهان هخامنشی برای دفع به آن منطقه می‌شد.

اگر چه به اعتقاد سامنر یکی از دلایل‌های کم شمار بودن محوطه‌های هخامنشی دشت مرودشت در مقایسه با اهمیت آن منطقه در زمان هخامنشیان به کوچ رو بودن دست کم نیمی از ساکنان منطقه بر می‌گردد، اما همین اثار اندک نیز به جهت در بر داشتن مواد اطلاعاتی مهمی از چگونگی و کیفیت استقرارهای هخامنشی در دشت مرودشت و شهر پارسه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.

بررسی‌ها و کاوش‌های باستانشناسی خانم تیلیا در دهه ۱۹۸۰ میلادی در ادامه بررسی‌های سامنر باعث کشف و شناسایی آثار مهمی از دوره هخامنشی شد که قدمت بعضی از آن‌ها به پیش از بنای تخت جمشید در حدود ۵۱۲ پ. م. بر می‌گردد و از این جهت می‌تواند حلقه گم شده باستان‌شناسی و هنر هخامنشی قبل از داریوش بزرگ را در محل خاستگاه آن‌ها در بر داشته باشند.

فال حافظ امروز ۲۹ بهمن با تفسیر دقیق و زیبا

چند نوستالژی جالب دهه ۷۰ ، شما چی یادتان میاد؟

ایرانیان باستان چگونه ازدواج می کردند؟

نظرات خود را برای ما ارسال کنید

ناشناس جمعه , ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۰:۰۷

فقر فرهنگی باعث عقب ماندگی ما ایرانیان شده .زمانیکه فرهنگ … بر ما تحمیل شده معلومه حال و روزگار ما ایرانیان پس ۱۴۰۰ ساله شده این . .این هویت و اصالت هست که اتحاد و همبستگی را در اقوام تقویت میکرده و باعث پیشرفت میشده . اهای ایرانیان پر ادعا .خواهشن حداقل برین حتی یکبار هم شده تاریخ ابا و اجدادیمان کوروش بزرگ و تاریخ ایران باستان را مطالعه کنید

ناشناس جمعه , ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۰:۰۱

لطفا همه پیامها رو چاپ کنید .مگر فرزندان کوردش بزرگ نیستین .چرا نمیخواهید فرزندان کوروش بزرگ هویت و اصالت شان را بدانن این سیاست بد بیگانگان و دشمنان ما ایرانیان هستن که نمیخواهند ایرانیان حتی از تاریخ ابا و اجدادیشان با خبر بشن .

ناشناس جمعه , ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ - ۹:۵۵

زمان هخامنشیان مردگان دفن میشدن و به خاک سپرده میشد تازه قبل از اینکه اسلامی بیاید ایرانیان متمدن بودن و کردار نیک و گفتار نیک و پندار نیک شعارشان بودا چطور ممکن هست که آبا و اجداد ما ایرانیان متمدن باشن ولی مردگانشان را بیابان رها کنن این دروغ محض است این در تاریخ اعراب جاهلیت بوده که حتی دختران را زنده بگور میکردن حالا مرده هاشون پیشکش ..پس ایرانیان به فرهنگ و اصالت خودشان که اجدادی هست افتخار کنن

علی پنجشنبه , ۲۷ بهمن ۱۴۰۱ - ۸:۲۹

قابل توجه مغروران …اختلاس گران ….
این عاقبت در انتظار همه است …روزی انسان هایی درباره نوع دفن ما حرف خواهند زد

مجید چهارشنبه , ۲۶ بهمن ۱۴۰۱ - ۲۰:۴۱

اقا یکی دیگه از دروغ تاریخ میگن ایرانیان بخاطر زمین الوده نشه اجازه دفن نمیدان پس پیامبر ان یهود چطور به ایران پناه اوردن به گفته تاریخ پیامبر حیقوق در تویسرکان تاریخ تویسرکانو بخوانید و دانیال یهودیان و مسحیان فبل از اسلام به ایران امدن و ادیان اسمانی ایرانیان رو خیلی دوست داشتن اگر داستان واقعی بود خوب پیامبر بزرگی مثل دانیال و حیقوق بیرون از ایران دفن میشدن اجازه نمیدان

مجید چهارشنبه , ۲۶ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۶:۱۳

با سلام ما در کتاب زرتشت الخصوص گاتها چیزی بنام مردگان را به حیوانات بدید بخورن ندیدیم تاریخ به ایران دروع گفته پیامبر حیقوق و دانیال چطور در ایران خاک شدن اما یه اقایی نوشتن که اجازه دفن نمیدان

سیاوش دوشنبه , ۲۴ بهمن ۱۴۰۱ - ۷:۴۹

در زمان هخامنشیان موردگان دفن میشدند جهت اطلاع دوستان

اکبری شنبه , ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ - ۲۱:۴۴

این گذاشتن اجساد روی تپه فکر کنم مربوط به ساسانیان بوده بیشتر …در زمان هخامنشیان اینکار را نمیکردند و بیشتر دفن اجساد مرسوم بود

اکبر شنبه , ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ - ۲۱:۳۷

هراثری روبایدطبق رسومات واعتقادات اون زمان بایدبررسی کرددرزمان هخامنشیان اجسادرودفن نمیکردن چون جسدروناپاک واهریمن میدونستندوخاک روپاک میدونستنداجسادتوسط پرندگان گوشتخوار دربالای بلندیها میگذاشتندکه خوراک اونها بشن بعدش اجسادرومیسوزوندن .اصلا دوران ساسانی ها دفن کردن مردگان جرم بودوهرکسی چنین کاری میکردمجازات سختی میشداین اجسادپس قطعا باتوجه به اعتقادات اون زمانها مال دوران جدیدتری هستش

ثمانه روزبه شنبه , ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۷:۰۲

پس این … که می گفتند زرتشتیان به جنازه و مرگان ارزش قایل نبودند و جنازه ها را در فضای باز میزاشتند تا کلاغ ها بخوردند،دروغ است

سعید شنبه , ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۵:۵۷

زمان کوروش مردگان رودفن نمیکردندزمان ساسانی ها هم زرتشت بودندومردگان رودفن نمیکردندمردگان روبربالای کوهها میگذاشتندتاخوراک پرندگان ولاش‌خورهابشن وبعدش سوزانده بشن .زمان اسلام دفن مردگان در ایران بیشتر رواج پیدا کرد

ناشناس شنبه , ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۴:۱۵

شاید این گورستان مال غیر زرتشتیان بوده یا از زمان اسکندر به جا مانده

سید اکبر شنبه , ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۳:۱۷

گزارش جالبی بود و ابعاد مختلف تاریخ ایران باستان هر روز مشخص میشود…

ماکان شنبه , ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۱:۵۲

مگه هخامنش ها زرتشت نبودن .پس چرا گورستان داشتن

بنت الهدی شنبه , ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۰:۱۰

درود..عالی بود….لذت بردم….سایت فقط اول فارس

آخرین اخبار