رییس ایل افشار فکرش را هم نمی کرد مقبره اش توسط معتادها اشغال شود

بنای تاریخی تخت درگاه قلی بیگ یکی از جاذبه های گردشگری در استان کرمان  به پاتوق شبانه معتادان تبدیل شده است.
خبرگاری مهر : ابتدای سال ۱۴۰۰ بود که خبرگزاری مهر با انتشار گزارشهایی از تخریب نمای داخلی تخت درگاه قلی بیگ در کرمان خبر داد در آن زمان کارتن خواب‌ها و معتادان از این بنای تاریخی کرمان که در دامنه کوه‌های مشرق بر شرق کرمان قرار گرفته است به عنوان مکانی برای تجمع، استعمال مواد مخدر و خوابیدن استفاده می‌کردند.

بی توجهی به این مکان موجب شده بود که حتی دربهای فلزنی و کابل‌های برقی که در این مجموعه به کار رفته بود نیز سرقت شود، وضعیت نامناسب این مکان تاریخی و مطالبه‌های رسانه‌ای و مردمی موجب شد در نهایت در آذرماه همان سال کار مرمت این بنای تاریخی شروع شود و با صرف هزینه و زمان قابل توجه این مکان تاریخی بار دیگر بازسازی و مرمت شود.

نابسامانی مجدد یک بنای تاریخی

قرار شد بعد از بازسازی و مرمت این بنا تغییر کاربری داده شود و در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد اما این کار انجام نشد تا در آذرماه سال ۱۴۰۲ تخت درگاه قلی بیگ به وضعیت قبلی برگردد.

این مکان گردشگری حالا مجدد به وضعیت بسیار نامناسبی دچار شده است، گچ بری داخل بنا کند و کاری شده و صحن این مکان مملو از زباله‌های کارتن خواب‌ها و معتادان است.

در گوشه گوشه بنا جای روشن کردن آتش و سرنگ و ته سیگار مشاهده می‌شود و این مکان که در یکی از بهترین مکان‌های گردشگری شهر قرار گرفته در اوج فراموشی در دستان معتادان رها شده است.

سوال اینجاست که چرا بعد از مرمت تخت درگاه قلی بیگ هیچ اقدام مؤثری برای جلوگیری از ورود معتادان و اسکان شبانه در آن انجام نشده است؟

دیوارها بنا تخریب شده اند و درب‌ها و سنگ‌ها قبر آسیب جدی دیده اند، متأسفانه به دلیل عدم وجود حصار در اطراف این بنا و عدم سرکشی و نظارت به سادگی بعد از ۲ سال این بنا به وضعیت اسفناک تر از قبل برگشته است.

قبل از این قرار بود این بنا به یک سازمان مردم نهاد برای انجام امور فرهنگی واگذار شود که عملاً هیچ رویداد فرهنگی طی سالهای اخیر در آن انجام نشد.

تخت درگاه قلی بیک مقبره ایل افشار و از حاکمان سابق کرمان مطعلق به دوران صفویه است که دقیقاً در کنار باغ تاریخی بیرم آباد قرار گرفته است که دربهای این بنا هم علیرغم وعده‌های داده شده به روی مردم مدتهاست بسته شده است.

تخت درگاه قلی بیگ در سال ۷۹ به ثبت آثار ملی ایران رسیده و مالکیت این بنا در اختیار نوادگان قلی بیگ قرار دارد و البته بنا نیز اوقافی می‌باشد.

سرقت درب‌ها در شهر کرمان

اما این بنا حالا با سرقت‌های صورت گرفته از بدنه بنا و رها شدگی به یکی از چالشهای جدی تبدیل شده است.

در حالی این بنا در داخل شهر کرمان قرار دارد اما تأمین وضعیت مساعد در این بنا و جلوگیری از تخریب و اسکان معتادان در آن به چالش جدی تبدیل شده است.

فعال میراث فرهنگی کرمان بیان کرد: این بنای تاریخی و منحصر به فرد استان کرمان در شهر کرمان واقع شده و تا کنون چندین بار بازسازی شده است.

امید ابراهیمی افزود: متأسفانه وضعیت بنا بسیار نا مطلوب است و درب و پنجره‌ها به سرقت رفته است و به مکانی برای شب خوابی معتادان تبدیل شده است، گچ بری داخلی تخریب و در کناره دیوارها آثار روشن کردن آتش وجود دارد.

اطراف بنا باید حصارکشی شود

وی عنوان کرد: این بنا متأسفانه وضعیت بدی دارد و مهمترین دلیل این مساله نیز عدم حصاری کشی اطراف این بنا می‌باشد و چون تخت درگاه قلی بیگ بارها مرمت شده و چندی بعد مجدداً دچار آسیب شده است باید با همکاری دستگاه‌های مختلف از جمله میراث فرهنگی، شهرداری و نیروی انتظامی و استانداری کرمان یک طرح جامع برای احیای بنا اجرا شود.

وی گفت: پیش از مرمت مجدد بنا باید تکلیف حصار اطراف آن مشخص شود چون از سمت کوه و جنگ نیز دسترسی دارد و در ساعات شب به دلیل مکانی که قرار گرفته است امکان تأمین امنیت آن بدون دیوار کشی وجود ندارد.

ابراهیمی بیان کرد: دقیقاً در نقطه مقابل این بنا، باغ وحشی وجود داد که چون اطراف آن حصارکشی شده است از گزند سارقان و معتادان دور مانده است و همین طرح نیز باید برای تخت درگاه قلی بیگ نیز اجرا شود چون در گذشته نیز طبق دور این بنا دیوار بوده است.

وی گفت: باید طرحی اصولی برای رفع مشکلات این بنا اندیشیده شود و شهرداری و شورای شهر برای احیای تخت درگاه قلی بیگ پای کار بیاییند.

ابراهیمی افزود: بر اساس عکس‌هایی که از دوران قاجار وجود دارد دور این بنا دیوار بوده است که باید این مساله مجدد احیا شود و به گونه‌ای حصار کشی انجام شود که در کنار عدم آسیب به منظر بنا امکان حفاظت نیز وجود داشته باشد.

وی با اشاره به مالکیت خصوص این بنا گفت: مالکان یا باید برای وضعیت این بنا برنامه ریزی کنند و یا به جای دیگر واگذار کنند تا امکان بهبود شرایط مهیا شود.

وی افزود: چون ملک شخصی است کسی نمی‌تواند دخل و تصرف داشته باشد اما با برنامه ریزی و تغییر کاربری مناسب می‌توان این مکان را از وضعیت کنونی خارج کرد.

وی گفت: شب‌ها امکان حراست و حفاظت از این مکان وجود ندارد و بسیار نا امن است.

همه دستگاه‌ها باید همکاری کنند

این فعال میراث فرهنگی ادامه داد: میراث فرهنگی با محدودیت نیروی انسانی و منابع مالی مواجه است و با توجه به وجود ۷۰۰ اثر ثبت ملی و صدها اثر دیگر دارای ارزش تاریخی در استان کرمان همه دستگاه‌ها باید در این زمینه همکاری لازم را داشته باشند.

وی گفت: باید سوال کرد تا کنون شهرداری کرمان برای ساماندهی این بنا چه کاری انجام داده است و آیا سایر دستگاه‌ها در کنار میراث فرهنگی حضور داشته اند.

وی با اشاره به وجود باغ بیرم آباد در کنار این بنای تاریخی گفت: اگر باغ بیرم آباد به روی مردم باز شود و به یک مکان گردشگری تبدیل شود در این صورت امکان احیای بنای درگاه قلی بیگ نیز بسیار افزایش می‌یابد.

وضعیت نابسامان تخت درگاه قلی بیگ در کرمان و وجود سرنگ‌ها و باقیمانده‌های آتش و دود در این بنا که در مسیر گردشگران نیز قرار گرفته است این ضورت را ایجاد می‌کند که هر چه زودتر با حصارکشی بنا فکری به حال احیای آن انجام شود.

تخت درگاه قلی بیگ عمارتی است که در جنوب شرقی شهر کرمان و در زاویه جنوبی کوه قلعه دختر قرار دارد. این مکان مقبره یکی از نوادگان بیرام بیگ به نام درگاه قلی بیگ است. درگاه قلی بیگ از امرای اواخر دوره صفویه و رئیس ایل افشار در کرمان بوده‌است. اطلاعات زیادی از زمان حکومت امیر افشاری در دست نیست و تنها اطلاعاتی که از او در دسترس است این است که در سال ۱۱۰۸ هجری قمری از دنیا رفته است. روی مزار قلی بیگ سنگی از جنس مرمر قرار  دارد و در کنار او بزرگان دیگری از ایل افشار به نام های مجدالاسلام، محمود دبستانی و دختر پرویز دبستانی دفن شده اند. در سال ۱۳۷۹ این بنا به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد.