درد در پاشنه یا کف پا، ورم مچ پا و حتی واریس از ناراحتی‌های شایعی هستند که بسیاری از زنان در دوران بارداری آن‌ها را تجربه می‌کنند. در بیشتر موارد ورم پاها در اواخر بارداری ظاهر می‌شود و یک بیماری شایع است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند نزدیک به ۷۵ درصد از زنان معمولاً در بین هفته‌های ۲۲ تا ۲۷ بارداری ورم پا را تجربه می‌کنند.

بسیاری از پزشکان برای مقابله با این مشکل رایج پوشیدن جوراب‌ واریس را توصیه می‌کنند. این محصول به شکلی مؤثر در کاهش ورم پاها نقش دارد. البته کاربرد اصلی جوراب واریس در دوران بارداری پیشگیری از ایجاد تورم و حفظ سلامتی پاها است.

اگر مچ پا یا قسمت پشت ساق پای شما ورم کرده است یا زمان زیادی را ایستاده هستید، شاید این پرسش برایتان پیش آمده باشد که آیا این محصول می‌تواند به شما کمک کند؟

یکی از محصولاتی که موقع بارداری به بسیاری از زنان توصیه می‌شود که از آن استفاده کنند جوراب واریس است.

جوراب واریس چیست؟

سیستم گردش خون اکسیژن و مواد مغذی را به اندام‌های مختلف بدن می‌رساند و دی‌اکسید کربن و مواد زائد آن‌ها را می‌گیرد. خون تازه و غنی از اکسیژن از طریق شریان‌ها به سراسر بدن می‌رود و خون فاقد اکسیژن از طریق مجموعه‌ای از وریدهای مختلف به قلب برمی‌گردد. خون در وریدهای پا اغلب باید خلاف جاذبه‌ی زمین حرکت کند تا به قلب برسد. به همین دلیل، وریدهای پا بیشتر از سایر نقاط بدن مستعد ضعیف‌ شدن هستند.

کاربرد و مزایای جوراب واریس

هنگامی که باردار هستید، حجم خون شما به میزان ۵۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. این افزایش حجم خون باعث گشاد‌تر شدن رگ‌ها می‌شود که می‌تواند ورم و حتی واریس را به دنبال داشته باشد. بسیاری از پزشکان برای کاهش ورم، تسکین درد و همچنین پییشگیری از واریس در دوران بارداری استفاده از جوراب واریس را توصیه می‌کنند.

این محصول با وارد کردن فشاری یکنواخت به ساق پا ورم را کاهش می‌دهد و به بهبود جریان خون در رگ‌های پا کمک می‌کند. این فشار یکنواخت باعث تنگ‌تر شدن رگ‌ها می‌شود که توانایی رگ‌ها برای بازگرداندن خون به سمت قلب را افزایش می‌دهد.

پژوهش‌ها این مطلب را تأیید می‌کنند. پژوهشی که به تازگی انجام شد نشان داد زنانی که در دوران بارداری جوراب واریس می‌پوشند در مقایسه با زنانی که در دوران بارداری از آن استفاده نمی‌کنند به میزان قابل توجهی ورم کمتری را در ناحیه‌ی پشت ساق پا یا مچ پا تجربه می‌کنند. سایر پژوهش‌ها نشان می‌دهند این جوراب می‌تواند به تسکین درد‌های شایع دوران بارداری به ویژه درد پا و همچنین به پیشگیری از واریس کمک کند.

به گفته‌ی پزشکان متخصص، یکی دیگر از کاربردهای این محصول، این است که می‌توان برای پیشگیری از  حالت تهوع و حتی سرگیجه‌ای که زنان در دوران بارداری تجربه می‌کنند از آن استفاده کرد. معمولاً زنان در اوایل دوران بارداری دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شوند و بعضی پژوهش‌ها نشان می‌دهند پوشیدن جوراب واریس می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند.

زمان مراجعه به پزشک

در بعضی موارد استفاده از این محصول برای زنان در دوران بارداری مناسب نیست.

اگر پس از پوشیدن جوراب واریس ناحیه‌ای از روی پا قرمز شد و احساس کردید که حرارت این ناحیه بالا رفته است و یا در صورت مشاهده‌ی ورم ناگهانی، باید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند شما را از نظر بروز عوارض احتمالی مانند ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) و پره‌اکلامپسی مورد ارزیابی قرار دهد. اگر دچار یکی از این عوارض شده باشید، نباید از جوراب واریس استفاده کنید.

همچنین پوشیدن جوراب واریس برای افراد مبتلا به عفونت یا افرادی که به جنس این جوراب‌ها حساسیت دارند توصیه نمی‌شود. همیشه قبل از پوشیدن انواع جوراب با پزشک مشورت کنید تا از مناسب بودن این جوراب برای خودتان مطمئن شوید.

انتخاب جوراب واریس مناسب

اگر پزشک به شما توصیه کرد که جوراب واریس بپوشید، ممکن است بپرسید که در میان این همه محصول متنوع چگونه یک مدل مناسب را انتخاب کنید؟

در ابتدا این را در نظر بگیرید که جوراب باید کاملاً راحت باشد چرا که می‌خواهید روزانه بین ۸ تا ۱۰ ساعت آن را بپوشید. معیارهای اساسی برای خرید جوراب واریس عبارتند از: سایز مناسب، میزان فشاری که به پا وارد می‌شود و جنس جوراب. توصیه می‌شود این محصول را از داروخانه‌ها به صورت حضوری یا اینترنتی خریداری کنید.

سایز مناسب

مانند هر لباس دیگری که در دوران بارداری می‌پوشید، جوراب واریس هم نباید خیلی تنگ باشد. جوراب واریسی که بیش از اندازه تنگ باشد می‌تواند باعث ایجاد درد شود و روی گردش خون تأثیر منفی بگذارد. اگرچه باید جورابی را انتخاب کنید که سایز کاملاً مناسبی داشته باشد اما نباید این جوراب به شکل آزاردهنده‌ای تنگ باشد و باعث خواب‌رفتگی پا یا انگشتان پا بشود. از طرفی دیگر، اگر جوراب واریس بیش از اندازه گشاد باشد، فشار لازم برای کاهش ورم، بهبود گردش خون و تسکین درد را ایجاد نمی‌کند.

بیشتر تولیدکنندگان جوراب واریس یک راهنمای سایز همراه محصول قرار می‌دهند که می‌توانید بر اساس آن جوراب مناسب خودتان را انتخاب کنید. البته سایزبندی بر اساس اندازه‌ی دور ساق پا است که می‌تواند به شما در انتخاب یک جوراب واریس مناسب و راحت کمک کند و سایزبندی بر اساس اندازه‌ی دور مچ پا یا سایز کفش چندان کاربردی نیست.

البته با مراجعه به داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های لوازم پزشکی می‌توانید با فروشنده‌های باتجربه مشورت کنید و از آن‌ها برای انتخاب یک جوراب واریس مناسب و راحت کمک بگیرید.

میزان فشاری که به پا وارد می‌شود

میزان فشاری که در انواع جوراب واریس به پا وارد می‌شود متفاوت است؛ از کمترین میزان ممکن گرفته تا بیشترین میزان ممکن. هنگام خرید جوراب واریس باید بدانید که این جوراب‌ها بر اساس میزان فشاری که به پا وارد می‌کنند درجه‌بندی می‌شوند. برای افراد عادی جوراب واریس با کلاس فشار ۱ (بین ۱۵ تا ۲۰ میلی‌متر جیوه) مناسب است؛ این مقدار فشار سبک برای درمان ورم‌های خفیف کافی است.

اگر سابقه‌ی بیماری‌هایی مانند نارسایی مزمن وریدی یا ورم لنفاوی دارید، جوراب واریس با کلاس فشار ۲ (بین ۲۰ تا ۳۰ میلی‌متر جیوه) برای شما مناسب است. به ویژه اگر ورم ایجاد شده قابل توجه است و با خواب شبانه از بین نمی‌رود، استفاده از جوراب واریس با کلاس فشار ۲ اهمیت بیشتری دارد. بیشتر زنان در دوران بارداری در این دسته قرار می‌گیرند.

برای بیشتر زنان در دوران بارداری، جورابی که فشاری بین ۲۰ تا ۳۳ میلی‌متر جیوه به پا وارد می‌کند بهترین گزینه است. جوراب واریس با این کلاس فشار یک گزینه‌ی متداول است که می‌توانید آن را بدون نسخه تهیه کنید. اما در بعضی موارد با مشاهده‌ی ورم‌ شدید یا در صورت ابتلا به بیماری‌های مزمن، ممکن است پزشک استفاده از جوراب‌ واریس با فشار بیشتر را توصیه کند که خریداری آن نیاز به نسخه دارد.

البته باید بدانید که در همه‌ی موارد این پزشک است که می‌تواند بهترین و مناسب‌ترین کلاس فشار را برای جوراب مناسب شما توصیه کند.

جنس جوراب

نزدیک به ۸۰ درصد جوراب‌های واریس با مواد نایلونی تولید می‌شوند. ممکن است جوراب‌هایی پیدا کنید که با الیاف طبیعی تولید می‌شوند اما استفاده از آن‌ها برای ورم‌های شدید توصیه نمی‌شود. پارچه‌های نایلونی محکم‌تر از پارچه‌هایی از جنس الیاف طبیعی هستند و فشار بیشتری را به پا وارد می‌کنند. اگر به بیماری‌هایی مانند ورم لنفاوی مبتلا هستید و بر اساس درجه‌بندی پزشکی ورم‌ها، دچار ورم‌های خفیف تا متوسط و نسبتاً شدید شده‌اید، معمولاً پزشک توصیه می‌کند جوراب‌های واریس از جنس پارچه‌ی نایلونی را انتخاب کنید.

زمان استفاده از جوراب واریس

معمولاً توصیه می‌شود در طول روز و به ویژه زمانی که می‌خواهید برای مدتی طولانی روی پا بایستید، پیاده‌روی کنید پا پشت میز بنشینید جوراب واریس بپوشید. همچنین هنگامی که می‌خواهید به مسافرت بروید، بهتر است جوراب واریس بپوشید. شواهد علمی نشان می‌دهند استفاده از این جوراب می‌تواند به جلوگیری از لخته شدن خون در پاها کمک کند و به طور ویژه در مسافرت‌های هوایی یا رانندگی‌های طولانی مفید خواهد بود.

اگرچه برای پوشیدن این مدل جوراب محدودیتی از نظر زمان ندارید اما لازم نیست در تمامی ساعات شبانه‌روز از آن استفاده کنید. صبح‌ها جوراب را بپوشید و هر زمانی احساس کردید راحت نیستید آن را کنار بگذارید. همچنین در شرایطی که می‌توانید پاهای خود را به سمت بالا حرکت دهید، انجام این حرکت را جایگزین پوشیدن جوراب واریس کنید.

خوابیدن با جوراب واریس در دوران بارداری

بیشتر پزشکان توصیه می‌کنند از پوشیدن جوراب واریس هنگام خواب شبانه خودداری کنید. نه تنها در طول شب و در شرایطی که پاها و قلب شما در یک راستا قرار دارند احتمال ایجاد ورم کمتر است بلکه پوشیدن این نوع جوراب هنگام خواب شبانه خطراتی هم دارد.

یکی از این خطرات انسداد عروق است. جوراب واریس می‌تواند مانند یک رگ‌بند (تورنیکت) عمل کند و زمانی که نمی‌توانید آن را کنترل یا احساس کنید، جریان خون را قطع می‌کند.

همچنین درآوردن جوراب واریس هنگام خواب شبانه شرایط را برای تنفس پوست فراهم می‌کند. در صورت استفاده‌ی طولانی‌مدت، این محصول چربی‌های طبیعی پوست را به خودش جذب می‌کند. درآوردن جوراب هنگام خواب و استفاده از مرطوب کننده به پیشگیری از خشکی پوست کمک می‌کند.

روش پوشیدن جوراب واریس

برای پوشیدن جوراب واریس، شاید بهتر باشد صبح و قبل از خارج شدن از رخت‌خواب آن را بپوشید. معمولاً در ابتدای روز پاها ورم کمتری دارند و پوشیدن جوراب راحت‌تر خواهد بود. توصیه می‌شود این محصول را به روش زیر بپوشید:

• جوراب را در حالی که از وسط به سمت بیرون تا کرده‌اید تا پاشنه‌ی پا بالا بکشید.
• نباید این مدل جوراب را مانند جوراب معمولی با جمع کردن بپوشید چرا که این جوراب‌ها داخل پا باز نمی‌شوند.
• جوراب را به آرامی به سمت زانو و روی ساق پا باز کنید.
• پس از پوشیدن کامل جوراب چین‌خوردگی‌ها را صاف کنید.
• اگر با پوشیدن این نوع جوراب مشکل دارید می‌توانید از کمک‌پوشاننده‌ی جوراب (باتلر) استفاده کنید که ابزار کاربردی و مفیدی است.

جمع‌بندی

ورم کردن پاها به ویژه در ناحیه مچ پا مشکلی است که بیشتر زنان در دوران بارداری از آن شکایت دارند اما این مشکل هم قابل حل است و لازم نیست آن را تحمل کنید. جوراب واریس همان چیزی است که برای کاهش ورم و راحتی بیشتر خودتان نیاز دارید. به ویژه در اواخر دوران بارداری می‌توانید روی کمک این جوراب‌ها حساب کنید.

اگر ورم خفیف است و به طور ناگهانی ایجاد نشده است، می‌توانید از جوراب استفاده کنید اما بهتر است برای اطمینان از اینکه این روش برای شما مناسب است و همچنین انتخاب جوراب مناسب خودتان با پزشک مشورت کنید.

اگر پس از پوشیدن جوراب واریس علائم لخته شدن خون یا بیماری پره‌اکلامپسی را مشاهده کردید، باید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.

منبع: Verywellfamily